క్రొత్త సంవత్సరము దెచ్చె కోటి వెతలు

మంచి గలిగించు గావుత ! మా న్యముగను
క్రొత్త సంవత్సరము , దెచ్చె కోటి వెతలు
పాత సంవత్సరము నిల పాడు బుద్ధి
గలుగు దుర్మార్గులకు నెల్ల ఖ చ్చితముగ


విష్యూ హ్యాపీ న్యూయ్యర్
పుష్యూ టూరీచ్ టువర్డ్సు ఫుల్ జాయ్ అండ్ పీస్
విష్యూ ఆల్ దా బెస్ట్, బ్యాడ్
ఇష్యూస్ విల్ నాటు రీచ్ యు, ఎవ్వర్ బీ గ్లాడ్.

నూతన ఆంగ్ల సంవత్సర శుభాకాంక్షలతో ...

ఇరువది,  యొకటి యు, నైదిది
నరయంగా  మంచి  సంఖ్య యన్నిటి  కంటెన్
తిరముగ  వత్సర మంతయు
సిరి రాసుల  నిచ్చి,  మనల శ్రీ పతి  జేయున్

దక్షుఁడు శివపాదదాసుఁడు గద!

శివుని భంగ పఱు చ  జేసెను యజ్ఞము
దక్షుడు ,శివ పాద దాసుడు గద
కన్నడు నిల యతని కంటె భక్తి గ లుగు
వారు గాన బడరు వసుధ లోన

పద్య రచన -చిన్ని పాప గోమాతకు

చిన్ని బాలిక  బ్రేమను నెన్న దరమె ?
గోవు నోటికి రొట్టెను గోము గాను
బెట్టు చుండెను, నాపాప  చిట్టి మనసు
నెంత గొప్పదో యూహించు మీ శు పుత్ర !

అంశం- గుఱ్ఱం జాషువా ,నిషిద్ధాక్షరములు - శ, ష, స, హ. ఛందస్సు - తేటగీతి.

గబ్బి లమ్మును  రచియించి కవుల యందు
అగ్ర గణ్యు డ వైతివి యార్య ! నీవు
దళిత కులమున బుట్టిన ధరణి పుత్ర !
అందు కొనుమయ్య వందనా లందుకొ నుము

చిన్నారులు హాలాహలము సేవింప దగున్

ఎన్నడు ద్రాగగ రాదిల
చిన్నారులు హాలాహలము, సేవింప దగున్
సన్నని చక్కె ర గలిపిన
జొన్నలతో జేయుజావ సుఖముగ నుండున్

అయ్యప్ప దీక్ష -చిన్న పాప

స్వామి యయ్యప్ప దీక్షలో చంటి  పాప
చూడ ముచ్చట గొలిపెను జూడు డా ర్య !
భక్తి భావము గలుగుట పాపకరయ
పూర్వ జన్మపు సుకృతము పొందె నేమొ ?

ఫ్లోరిడా ప్రయాణ ము

బఫులొ గ్రోవు నుండి మఱి ని  బయలు దేరి
ఫ్లోరిడా కును బోవంగ పొలుపు గాను
స్వాగ తంబును నిచ్చు చు సాదరముగ
పైను చెట్లవి యుండెను వరుస గాను

పురము పురములు దాటుచు బోవు చుండ
పెద్ద వైనట్టి నగరాలు పెంపు తోడ
నిటను బర్మింగు హామును నిండి యాన
పోలిసనె డు  నగరములు చాల గలవు

దారి పొడుగున వర్షమ్ము దడదడ యని
కురియు చుండగ సాగెను మఱి పయనము
ప్రకృతి యంతయు జలధార వైచు నటుల
చూడ ముచ్చట వేసెను జూచు కొలది

ఆల బామా న గలయట్టి యంద మైన
నగర మయ్యది యీ పేర నాబర గిన
సిటి య  బర్మింగు హామున శ్రీ ధరు డను
పేరు గలిగెడు నేస్తము భరతు లనెడు
వాని యింటను నుంటిమి వసతి కొఱకు

బయలు దేరితి మికమేము  దయపు పూట
ఫ్లోరి డాకును మఱి కుండ పోత గాను
కురియు చుండగ గణన లేకుండ యపుడు
బెస్టు వెస్ట రను హొటలు  వేగముగను
జేరితిమి యార్య !చివరకు క్షేమముగను

ఫ్లోరి డా రున   గలయట్టి చారు దృశ్య
 ములను నిక మేము జూడగ మొదలు పెట్టు
యత్నముల భాగమీ యది హర్షమునన
జూడ నేగుట సంద్రపు సొగసు లన్ని

చూసితి డేనోట బీచుని
చూసితి మఱి యలల తీరు చూసితి నచట న్
చూసితిని వైటు హౌసును
చూసితి నట వనధి చోరు చూపుల దోయిన్

చూసితిని దాడి చెట్లను
చూసితి మఱి యీ తచెట్లు చూసితి గెలలన్
చూసితి నగరపు సోయలు
చూసిన నిక హొటలు జేరి సుఖముగ నుంటిన్

లేచి యుదయా న డిస్నీకి వెళ్లి యచట
వివిధ రకముల విన్యాస వితతు లెన్నొ
గాంచి తిమిమేము కనువిందు కలుగు నట్లు
చెప్ప నలవి గా వవిమఱి  తప్ప కుండ
చూచి తీర వలసినదే చూడ్కి తోడ

జన సంద్రము నేజూడగ
దనరెను బుడమీని నటులు తద్దయు నచట
న్నను టను  గాద ద సత్యము
కని నమ్ముడు నాదు పలుకు కవి వరులారా !

బోటు మీదన వాహ్యాళి పొలుపు గాను
చేయు చుండగ నాకది చిత్రముగను
దోచె నెందుల కోమఱి  తుహినము లవి
నాదు దేహము సోకగ నర్మ  సఖుడ !

అట్లాంటా నేజూచితి
నట్లా O లంటను  గోకొ కోల యాగారమును
నట్లుగ సియన్ న్ సంస్థను
నిట్లుగ నిక చాల యచట నీ క్షించితినిన్

అట్రా క్షను పేరు తోడన
అట్రా క్షను జేసె మమ్ము నచ్చటి వింతల్
అట్రా క్షను జేసె  ముందుగ
వట్రు గ  నొక బొమ్మ యుండి  వస్త్రము లేకన్

నాషు వి ల్లను   గ్రామాన వాస ముండు
విఘ్న నాధుని బూజించి వినయముగను
భక్తి శ్రద్ధలతోడ న  భవుని దలచి
యానికానిచ పాపాని యనుచు నపుడు
చిట్ట చివరగ దిరిగితి చుట్టు గుడికి


చూడవలసిన  వింతల జూచి యికను
పయన మైతిమి యింటికి బ్రమద మలర
యాట విడుపుగ నాగుచు నక్కడకడ
చేరు కొంటిమి రాత్రికి  క్షేమ ముగను

దత్తపది - 61 (యేసు-చర్చి-సిలువ-మేరీ) పైపదాలను అన్యార్థంలో ఉపయోగిస్తూ మతసామరస్యం గురించి

ఎంత చర్చిచ ఫలములు సుంత యైన
గాన మేరీతి  గావున కలిసి మెలిసి
యే సు  ఖముగనుం  డుకొరకు నిమ్ము నీదు
ఆశి సు లుమాకు గా సిలు వడయ కుండ

పద్య రచన -ఏసు ప్రభువు

పుట్టితి వట యీ రోజున
పుట్టిన యో యేసు ప్రభువ !పూర్ణిమ చంద్రున్
వట్టున  వెలిగితి వయ్యా !
యట్టులె కరుణిం చు  మమ్ము ననవర తమ్మున్

జాతకములు

జాతకములు బూ టకములు
జాతకములన మ్మకునికి  జాతికి మేలౌ
జాతకములకును బదులుగ
నీతిని మఱి నమ్ముకొనుము నిరతము బడుగా !

శంకరుడన బార్ధ సారధి గద

వరము లొసగు నతడు భక్త కోటికినిల
శంకరుడన , బా ర్ధ సారధి గద
కదన రంగ మందు గాండీవి  కిని మఱి
రధము నడిపి నతడు రంజి  లంగ

అడుగడుగున గండ మాయె నహస్కరునకున్

పుడమికి వెలుతురు నీయగ
కడుగొని యాసూర్యు డిపుడు గగనము నందు
న్న డయాడగ మేఘములే
య డుగడుగున గండ మాయె నహస్కరునకున్

యాయవారము జేసె లక్షాధి కారి

బ్రహ్మ లిఖితము బాగుగ బఱగు కతన
బీద దనమున నుండిన వీరమణిని
 యాయవారము జేసె లక్షాధి కారి
యెవరి యదృష్ట మెట్టిదో యెవరి కెఱు క !

పద్య రచన -సూర్యోదయము --చంద్రాస్త మయము

  ‘ప్రాగ్దిశన్ ప్రకృతి యందాల ప్రభలఁ గనుఁడు’
 తనదు బింబము నీటిలో తళుకు లీన‘
భాను డు దయించు చుండెను బ్రభలు తోడ
నదిరె  యందము చంద్రుని నస్త మయము‘



‘ప్రాగ్దిశన్ ప్రకృతి యందాల ప్రభలఁ గనుఁడు’

తనదు బింబము నీటిలో తళుకు లీన‘
భాను నస్త మ  యంబును  బ్రభలు  లేమి 
యదిరె యందము చంద్రుని  నుదయ  మచట 

యాయ వార వృత్తి యనుచి తంబు

యాయ వార వృత్తి యనుచి తంబనియన
వలదు, గురు కు లంబు వచ్చు నట్టి
వారు మఱి ని యాయ  వారము వలననే
పొట్ట నింపు కొండ్రు  బుధ్ధి గాను

యాయవారము వృత్తి హర్ష దాయకమౌను

దొంగ తనము జేసి దొరలుగ జీవించు
కంటె దినము నకొక యింటి కేగు
యాయవారము వృత్తి హర్ష దాయకమౌను
గురుకు లంబు లందు జరుగు నిదియె

అంశం- సావిత్రిని యముఁడు భయపెట్టుట. ఛందస్సు- తేటగీతి. నాలుగు పాదాల చివరి యక్షరములు వరుసగా ‘న, ర, క, ము’ ఉండవలెను. (పద్యంలో ఎక్కడా ‘నరకము’ అన్న పదాన్ని ప్రయోగించకండి)

సుమతి యైనట్టి సావిత్రి ! సుంత యైన
వినుము నామాట యోయమ్మ ! వినక ,నౌర
యె టుల  వత్తువు నాతోడ నిదియ నీక
సాధ్యము గద మ  ఱి యిక నీ  శంక విడుము

పద్య రచన -రోలు రోకలి

దంచ బడుచుండె నచ్చట దండి గాను
రోటి యందున దెల్లగ రోకలినన
దంచ  బడుచుండు నది యేమి  టంచు మఱి ని
బోధ రాకుండె  నిపుడు నా  బుధ్ధి కకట !

బ్రెడ్డు దినిన గలుగు వీరమర ణ మమ్మ

సావధాన ముగను సరి గను  వినుమిది
తొలగు నీ రసమ్ము తొయ్యలి !మఱి
బ్రెడ్డు దినిన, గలుగు వీరమర ణ మమ్మ !
కదన రంగ మందు కాటి కేగ .

ధార్తరాష్ట్రు లెల్ల ధర్మవిదులు.

తఱచి  చూడ నార్య ! ధర్మ దూ రులుగద
ధార్త  రాష్ట్రు లెల్ల ,ధర్మ విదులు
పాం డవులిల మఱియు బలపరాక్రమములు
గలుగు వారు సుమ్ము కాద నృతము

పద్య రచన -బాలుడు -పొదుగు పాలు

బాలు డ చ్చట జూడుడు వహ్వ యనగ
పొదుగు పాలను ద్రాగుట పొందికగను
సాధు జంతువు గదమ ఱి  చక్క గాను
నిచ్చు చుండెను వానికి నిష్ట ముగను 

పండిత పుత్రుండు మారె బహు శుం ఠ యుగాన్

దండన ననునది  లేకన
పండిత పుత్రుండు మారె బహు శుం ఠ యుగాన్
కండలు పెంచియు బాగుగ
భండనములు సేయు చుండె బ్రతి దివసంబున్

అంశం- ఉగ్రవాదము నిషిద్ధాక్షరములు - కవర్గ (కఖగఘఙలు) ఛందస్సు - తేటగీతి.

తీవ్ర వాదము ధ్యేయమై తీవ్ర వాదు
లుర్వి బ్రజలను హింసించు టొప్పటంచు
చంపు చున్నారు దయలేమి సామి ! వారు
ప్రభుత మీదున్న  రోషా న  ప్రబలి పోయి 

పద్యరచన -“మల్లెపూవు స్వగతము”

పూవు లన్నిటి యందున మురిపెములను
గలుగ జేతును బ్రతి యొక్క కాంతకు నిల
మత్తు నిత్తును  భర్తల‘మస్తకముల
క నుచు దనలోన మల్లెపూ వది య నుకొనె 
ననున  టు లచట గనబడె నార్య ! చూడు

పద్యరచన - కర్ణుడు లేనిభా రతము

రమ్య ! కర్ణుడు  లేనిభా  రతము నాకు
వినగ రాలేదు నెచ్చట వీను లకును
చిత్ర మందున జూడుము చిత్ర ము వలె
కర్ణు డచ్చోట నర్జును గాం చు  చుండె

మగని దూల నాడి మాన్య యయ్యె

పడక గదిని జేరి వలవల యేడ్చెను
మగని దూల నాడి ,మాన్య యయ్యె
మగని సేవ యందు మాలతి లగ్నమై
మంచి దియను  నట్లు మసలు కొనుచు

దుర్గమ్మకు బూ జజేయ దుర్గతి పట్టున్

దుర్గమములు సుగమములగు
దుర్గమ్మకు బూ జజేయ, దుర్గతి పట్టున్
దుర్మార్గుల కెల్లప్పుడు
దుర్మార్గము జేయుకతన దె లుసా   సామీ !

అన్నమయ్య మనకు నారాధ్య దైవమె?

అన్నమయ్య మనకు నారాధ్య  దైవమె?
శంక యేల కలిగె  శర్మ ! నీకు ?
భాగవతులు మిన్న  భగవంతు  గంటెను
అందు వలన దైవ మన్న మయ్య .

బీర - బెండ - కాకర - దొండ పైపదాలను ‘పరార్థంలో’ ఉపయోగిస్తూ భారతార్థంలో

బీరము గలయా యర్జును వీర్య మందు
బెండ యగునట్టి  గౌరవ వీరు లతని
కాక రగులుట కతనాన గాలి పోయి
రచట లేదొండ నదగు మా  టప్పు డునిక

పద్య రచన ఉడుత -ఉడుత పిల్ల

కాకి పిల్ల ముద్దు  కాకికి యటులనె
నుడుత పిల్ల ముద్దు నుడుత కహహ
చూడ చిత్ర మచట చోద్యము  గానుండె
నెంత జాగ రూక తెంత ముద్దు ?

పద్య రచన =మోహినీ భస్మా సురలు

పశుప  తిగురిచి  తపమును  భస్ము డనెడు
నసురు  జేయగ సంతసిం చిశివు  డతని
కీయ  వరమును , భస్మము జేయ దలచ
విష్ణు డంతట మోహిని వేషమునన
వచ్చి  యసురుని  గావించె భస్మ మటుల

కనులు కనులు గలిసి నంత గర్భ వతి యయెన్

ఇనుమడిగ బ్రేమ గలుగును
కనులు కనులు గలిసి నంత, గర్భ వతి యయె
న్నిన మడుగు సామి గరుణన
కనకమునకు దనువు పెరిగి కళకళ తోడన్

న్యస్తాక్షరి - 19 అంశం- దాఁగుడుమూఁతలు. ఛందస్సు- ఉత్పలమాల. మొదటిపాదం మొదటి అక్షరం ‘బా’ రెండవపాదం ఆఱవ అక్షరం ‘వే’ మూడవపాదం పదవ అక్షరం ‘దా’ నాలుగవపాదం పదునాఱవ అక్షరం ‘సం’

"బా"లలు నెల్లరున్ వరుస బారును తీరియు నిల్చి యుండియున్
లీలగ మూసి"వే"యుచును లెక్కగ కండ్లను నొక్క బాలకున్
తాలిమిచెప్పు మంచు తను "దా"కినదెవ్వరొ యంచు ప్రశ్నిడన్
బాలయె పేరుచెప్పుటది బంధుర మాటయు "సం"బరంబునౌ

సేకరణ 

పద్య రచన -గోటీ బిళ్ళ ఆట

చిన్న దనమున నాడి తి మెన్నొ యాట
లందు లోనన  నొకటియీ యాట తేజ !
గోటి యందున బిళ్ళను గోడు నునిచి
గూటు దురు కఱ్ఱ తో శక్తి కొలది వారు

పద్య రచన -అప్పడాల కర్ర , రో కలి బండ

చిత్రము నందున జూడగ
చిత్రమయది యప్పడాలు సేసె డి కర్రే
చిత్రము మఱి యును  గనబడె
చిత్రము నట  రోలు బండ చేరువ గాగన్

పోతుకూచి సూర్య నారాయణ మూర్తి గారి జన్మ దిన శుభా కాంక్షలు ( 1-1-2015)

పుట్టితి వట యీరోజున
పుట్టిన యోపో తుకూచి ! పూర్ణిమ చంద్రున్
వట్టున  వెలిగితి వార్యా !
యెట్టుల  నినుగొలు  వగలను నిచ్చయు నుండన్?

నిన్న మొన్నటి వాడవె  యన్న !నీవు
వచ్చె  మఱి యెనుబదియవ  వత్సరమ్ము
కాల గమనంపు వేగము కనుగొ నంగ
దరమె  యోసామి ? తలవంచ దప్ప మనకు

 న్యాయ వాదులు పుడమి న  న్యాయములను
దూర మాపుదు రనుమాట దొలగ కుండ
నీయె  డలసా ర్ధ  కమునయ్యె నిజము గాను
నందు కొనుమయ్య  జోహార్ల నందు కొనుము

పత్రికా రంగమున నీదు ప్రతిభ నెన్న
దరమె యెవరి కైననునిల దప్పు గలుగు
చోట  నిర్భయముగ మఱి చాటి చెప్పు
గుణము నీ సొత్తు నిజమిది గురువ రేణ్య !

పరగ సాహిత్య రంగమున్ వదల కుండ
రచన లెన్నియో గావించి రచయి తలకు
మార్గ దర్శకు డైనట్టి మాన నీయ !
వంద నంబులు  నీకివే  వంద లాది

సూర్య నారాయ ణా ఖ్యుడ ! చూడు మిదియ
కాన బడలేని దూరాన నేన యుంటి
నిన్ను సేవించు కోరిక మిన్న గాను
నాకు గలదార్య ! మఱి యెట్లు  నాకు కలుగు ?

కాన  నర్పించు చుంటిని కాంక్ష దీర
సేవ పూర్వక పద్యాల శ్రేణి నీకు
కరుణ తోడన గ్రహియించి కరము  నాకు
నీదు దీవన లిమ్ముమా ! నెమ్మనమున

సకల శుభములు గలిగించు శంకరుండు
ఆయు రారోగ్య సంపద లన్ని యిచ్చి
కంటి కినిరెప్ప  యట్లయి కాచు గాత !
నిన్ను  నోసామి ! నిరతము చెన్ను మీర
--------------

( రచన : పోచిరాజు సుబ్బారావు )

విష్ణు శర్మ చెప్పె బిచ్చి కతలు

మంచి నీతి కధలు సంచిత మైనవి
విష్ణు శర్మ చెప్పె, బిచ్చి కతలు
చెప్పు దురట కధలు సెప్పుట నేర్వని
వారు  మనకు నెపుడు భామ ! వినుము

పద్య రచన శివుడు -నంది

ఈ శు మ్రోల బడిన నింతిని ధీటుగా
నంది  చూచు  చుండ నంది వాహ
నుడట  వీణ జేత  ను ధరి యిం  చిగరుణ
జూపె నామె  పైన జూడ్కి తోడ

చవులూరగ దినెను నతడు చచ్చిన పామున్

నవ కాయ పిండి వంటలు
చవులూరగ దినెను నతడు, చచ్చిన పామున్
రవములు సేయుచు గదలగ
నవనిం జనులపుడు ఫణికి  హా రతు లిచ్చెన్

తలచు కొనినంత గలిగెను దనయు డకట !

సూర్య భగవా ను నాకుంతి  జూచి యతని
తలచు  కొనినంత గలిగెను దనయు డకట !
కవచ కుండలముల తోడ కర్ణు డుగను
బుట్టి చేరెను గౌరవ పుట్ట లోన

వదనంబులు ముద్దులాడ బాలుడు పుట్టెన్

అదిరెను గాయీ వాక్యము
వదనంబులు ముద్దులాడ బాలుడు పుట్టెన్
వదనములు  గలుగు నెడల ని
కదనువు లయవస రమ మఱి గలుగక నుండున్

నిషిద్ధాక్షరి -ల ,(చలిబాధ ) తేటగీతిలో

శీత మిచ్చట దండిగా జేరు కతన
శీత బాధను నోర్చుట చేత కాక
నుష్ణ యంత్రము దగ్గరే  యుండి నేను
దీర్చు కొనుచుంటి  బాధను దేజ ! యిచట

పద్య రచన =పసి బాలుడు

కరుణ లేదాయె యేరికి కందు నచట
పండ బెట్టిరి సరుకులు దండి గాను
నుండు నచ్చోట ,పాపము , నొండు చోట
కు మఱి  నీవుగా గొనిపొమ్ము  కోమ లాంగి !

కమలాప్తుం డగుచు శీత కరుడుద యించె న్

తిమిరం బులు దొలగించెను 
కమలాప్తుం డగుచు, శీత కరుడుద యించె న్
హిమగిరి తనయాధీ శుని
భ్రమ మగు నాజడ లనుండి భాసితు డగుచున్

పద్య రచన -భార్య వంటకము

భార్య వంటను దినుచును భర్త, యవియు
దల్లి వంటక ములవలె దనర గాను
దనదు  తం డ్రి స న్యాసుల దరిని కలిసి
పోవుటకు గల  కారణం  బునిదియె యనె

దత్త పది =పాప -బాల -పిల్ల -పోరి

పాప గతులను వెదుకక పాండవులకు
బాల మునువిడ  నాడుచు వారి భాగ
ములను  నిమ్ము మా  యోమామ !ముందు గానె
కాని యెడ ల బో  రిత ము  లు  గలుగు సుమ్మ
నుచును బిల్లన గ్రోవిని నూ దె   జక్రి

పద్య రచన -కోతి కొమ్మచ్చి యాట

బాల్య  మందున చెట్లెక్కి పత్రము లిల
రాలు నట్లుగ నూపుచు రయము గాను
కోతి కొమ్మచ్చి యాటను గొప్ప గాను
నాడె  వారము గురువుల నా జ్ఞ మేర

పద్య రచన -ఫ్రిజ్జు లో బాలుడు

శీత  లీక ర  ణి మొదట జి న్ని బాల
కుండు "ఛాకు లై   ట్లను వెద కుకొను  చుండ
చూచు  చుండెను గ్రిందన చోద్య మతని
యక్క  ,గనబడు చుండెనా  నార్య !మీకు ?

యతిమైత్రి

అ ఆ ఐ ఔ లకు మఱి
ఇ ఈ లు ఋకారసహిత మె ఏ లకు నౌ
ఉ ఊ ల్దమలో నొడఁబడి
ఒ ఓ లకు వళ్లగు న్నయోన్నత చరితా!

అభేద యతి -ర ల రాళ ల ళ  ల డ ల ళ డ వ ప ప బ


1) ప్రాసమైత్రి హల్లులకే కాని అచ్చులకు కాదు.
2) ప్రాసాక్షరం సంయుక్తాక్షరం, ద్విత్వాక్షరం, అనుస్వార యుక్తాలైతే మిగిలిన పాదాలలోను అలాగే ఉండాలి.
౩) ప్రాస పూర్వాక్షరం గురు లఘువులలో ఏది ఉంటే మిగిలిన పాదాల్లోను అలాగే ఉండాలి.
4) ర-ఱల భేదం పాటించడం లేదు కనుక ఈ రెంటికి ప్రాసమైత్రి కూర్చవచ్చు.
5) ప్రాసాక్షరం ముందు అరసున్న ఉంటే మిగిలిన పాదాల్లోను అరసున్న ఉండే పదాలను వేసే ప్రయత్నం చేయండి. అలా వేయకున్నా దోషం కాదు.


హెచ్చరికను పుఫుబుభులకు
నచ్చపు మాకొమ్ములే మహాకవులాదిన్
మెచ్చులుగ నిలిపి రచ్చట
నచ్చటను ముకారయతు లటంచును గృతులన్. 
 
అయహలు, చఛజఝశషసలు
నయసంయుత నణలు రేచనా సరసగుణా
ప్రియ యవి యొండొంటికి ని
శ్చయముగ వల్లయ్యె సర్వశాస్త్రవిధిజ్ఞా! (కవిజనాశ్రయము, 1-74)ఆ.వె.

ణనలు చెల్లుఁ గమలనాభ యొండొంటికి
నయహ లమరియుండు హస్తివరద
శషస లొందునండ్రు చఛజఝంబులతోడ
సరసయతు లనంగ జలధిశయన! 
 
పరగు న్నణ లొండొంటికి
సరవిన్ శషసలు దనర్చు చఛజఝములకున్
పరికింప నయహ లేకము
సరసవిరామంబు లవి నిశాకరమకుటా!
హయ లత్వమునకు, శషసలు
నయవర్తన చఛజఝలకు, నలి మధ్యమ వ
ర్గయుతానునాసికము ని
శ్చయముగ ద్రుతమునకుఁ జెల్లు సరసవళు లన్న్. 

 1) అఆఐఔ - యయాయైయౌ - హహాహైహౌ.
2) ఇఈఋౠఎఏ - యియీయృయౄయెయే- హిహీహృహౄహెహే.
౩) ఉఉఒఓ - యుయూయొయో - హుహూహొహో

పద్య రచన -ఏనుగులు

పూల గుత్తులు చేబూని పురుష దంతి
యిచ్చు చుండెను దనదైన నింతి కచట
జన్మ దినముకా  బోలును  జల్ల గాను
బ్రదుకు  మాయను న టు లనా బగిది దోచె

పద్య రచన -కుక్క కాటుకు చెప్పు దెబ్బ

కుక్క కాటుకు సరియైన కిక్కు నిచ్చు
మందు ,చెప్పుదె  బ్బయ యని నందు రుగద
నిజము నరయగ  నదియే య   నిదెలి  సినది
చెప్పు దేవతా ! మఱి నీకు జేతు  నతులు

పసి బాలుని బెండ్లి యా డె బడతి ముదమునన్

కసరక పెం చగ వలయును
పసి బాలుని, బెండ్లి యా డె బడతి ముదమునన్
దెస లెల్ల గీర్తి నొందిన
నసదృ శుడగు రా మునిలను  నమరులు వొగడన్

న్యస్తాక్షరి ;అయ్యప్ప దీక్ష ,తేటగీతిలో( మొదటి పాదము మొదటి గణము మొదటి అక్షరము =ధ ,రెండవ పాదము రెండవ గణము రెండవ అక్షరము =ర్మ ,,మూడవ పాదము మూడవ గణము మూడవ అక్షరము =శా ,,నాలుగవ పాదము నాలుగవ గణము మొదటి అక్షరము =స్

ధర్మ రక్షకు డయ్యప్ప ధరణి యందు
వెలసి  ధర్మ పాలజేసి ప్రజల గాచె 
భక్త గణములు దమశా యి  శక్తులపరి
దా ల్చి  సేవించి రతని వి  స్తా రముగను

 

పద్యరచన -బాలిక-పాము

పడగ విప్పిన నాగన్న పడగ జూచి
భయము లేకుండ నుండెను బాలి క యట
నవ్వు చుండెను పైగను నగము జూచి
యెంత ధైర్య మో1 యామెకు నీ వ  యసున .

రబ్బరు పామై యుండును
నబ్బా! ,యది   లేని యెడల నటులుగ నగుచు
న్నబ్బాలిక యుండునె  మఱి ?
యబ్బా యని యఱవకుండ హాయిగ నచట న్

అగ్నిజ్వాలలు జనులకు హాయిని గూర్చున్

అగ్నులు రాపడ నేర్పడు
న గ్నిజ్వాలలు, జనులకు హాయిని గూర్చు
న్నగ్నియె  చలి కాలంబున
నగ్నియ మఱి కారణంబు నాహా రింపన్

పద్య రచన -భక్తి లేని పూజ

పూజ మొదలిడి యాభామ బుద్ధి గాను
నీళ్ళు మఱగెనొ  జూడుమ యే మర కగ 
పాలు  పోయుట కును వచ్చె బాల వాడు 
ననుచు జేయుట పూజను నబ్బు రమ్ము

నిలకడయె లేని మనమున 
నలవోకగ జేయవలదు హరితా ! పూజ
న్నిల జేయ ఫలిత ముండదు
చెలువుగ నిక  భక్తి తోడ జేయుమ యిపుడున్

మొక్కలను బెంచు నాతడు మూర్ఖు డౌను

ధనికు డగునని ననుటలో దప్పు లేదు
మొక్కలను బెంచు నాతడు ,మూర్ఖు డౌను
పిందె ,పూత  పండ్లు గలుగు విటపము నిల
గొడ్డలికి బలిజేయు నా  కుజనుడు మఱి

నిషిద్ధాక్షరి ద్విత్వములు ,సంయుక్తాక్షరములు (కందములో సూర్యోదయ వర్ణన )

అరుణ కిరణము లు  గనబడె
నరయగ నుదయించె నిపుడు నా  ఖగ  పతియే
మెరిసెడి గాంతులు బాగుగ
కరముగ వికసించు బూలు కాసార మునన్

పద్య రచన -నూతన గృహా ప్రవేశము

క్రొత్త  దై నట్టి యింటికి కూర్మి తోడ
నేగు సూర్యనా రాయణ ! యిపుడ  నీకు
సకల శుభములు గలిగించు శంక రుండు
ఆ యు రారోగ్య సంపద లన్ని యిడుత !

సాని పొందు మోక్ష సాధకమ్ము

వలదు వలదు నీకు వగలాడి యైనట్టి
సాని పొందు ,మోక్ష సాధకమ్ము
శివుని నామ జపము జేయుట  యేయిల
నెంత మంచి జేయ నంత మేలు

పద్య రచన -చేమంతి పూలు

కళ్ళు ముఖమును  నోరును గలిగి యుండి
చంద్ర బింబము బోలిన చంద మచట
పూయ  చేమంతి పూవులు  బ్రియము గలిగి
చూడ ముచ్చట గొలిపెను చూడు డా ర్య !

పుట్టుట గిట్టుట కొఱకే

పుట్టు మనుజుడు తప్పక గిట్టు భువిని
గిట్టు మనుజుని బుట్టుక నెట్టు లెచటొ ?
చెప్ప జాలము మఱి యిది చెప్ప గలము
పుట్టు మనుజుడు తప్పక గిట్టు ననుచు

రాచి రంపాన పెట్టు

రాచి రంపాన పెట్టి రి రమ్యను నట
సవతి తల్లియు పిల్లలు సరద యనుచు
నట్టి వారికి  యుండవు పుట్ట గతులు
మంచి జేసిన పుణ్యముల్ సంచిత మగు

పద్య రచన -రాముడు -కైక

దా శరధి యట పినదల్లి దరికి జేరి
నీదు పంపున నేగుదు నేన డవికి
నమ్మ !పిన్నమ్మ ! యాశిసు  లిమ్ము మికను
ననుచు జోడించి చేతులు వినతి జేసె

దత్త పది --చీమ -దోమ -నల్లి -పేను (గోపికా వస్త్రాప హరణము )

చిన్ని దోమటి నీ కేల చిన్ని కృష్ణ !
చీమ యంతయు మమ్ముల జేదు కొనక
మగ్గముల పైన  పేనిన రగ్గు లివియ
యపహ రించకు హారము నల్లి యిత్తు

పద్య రచన సతీ సావిత్రి యముడు

చిత్ర మందున ధర్ముడు చిత్రముగను
చేతు లొగ్గియు దండముల్సేయు చుండి
 సత్య వంతుని బ్రాణాలు  సంత సమున
నిచ్చె సావిత్రి కాయన నిచ్చ వొడమె

పద్య రచన -పకోడీలు

ఆకు  నిండప  కోడీలు నలరి మిగుల
రెండు రకముల పచ్చళ్ళు నిండు గాను
నుండు పళ్ళెము జూడగ నూరె నోరు
తెచ్చి యీయవ ! మఱి నాకు దేజ ! నీవు

కోల కోలగ నున్నవి గొన్ని యచట
పోలె యవి పకో  డీలను బూర్తి గాను
గురువు లంటిరి యవి చిట్టి గారె లెయని
గురువు జెప్పిన మాటయే గురియ మాకు

చిన్న చిన్నగ నుండును చిట్టి గారె
లవియ ,యోసామి !యిష్టము హరున కెంత
 గా నొ ,నైవేద్య మిడుదురు గ్రామ ప్రజలు
శివుని కళ్యాణ శుభ వేళ చేరి గుడిని

ఆహ్వానము (తాతా సందీప్ అవధాని )

ఆహ్వానము నేగాం చితి
నాహ్వానిత గురువు పంప హా ! సందీ పా !
యాహ్వా  యనుచును జనములు
నూ హలలో దేలునటుల ,నొనరగ నీవున్

అవధానం బొ నరింపుము
అవధానపు చక్రవర్తి !యాశుగ నపుడు
న్నవధానము లన్నిట నీ
యవధానమె గొ ప్పదనుచు నందఱు బొగడన్

న్యస్తాక్షరి-- ‘ద - ది - దు - దె’ ( ప్రా సాక్షరాలు గా ; మయసభలో దుర్యోధనుడు )

అ  దరెను మయసభ  యచ్చట
య దిగదిగో గుంత  యిచట యచ్చట గోడన్
చదునైన నేల యిక్కడ
యదె  లేనిది యుండునటుల ననిపించె నుగా

పద్య రచన -పసుపు

పసుపు ముద్దను జూడుము భామ ! యచట
పసుపు ఘాటును దాళ క పారి పోవు
చుండె బురుగులు ,మఱియును శుభము కొఱకు
వంట కొఱకును గూడను వాడుదురుగ
గృహము లందున మనవారు నహరహమ్ము !

పద్య రచన -గ్రంధాలయము

గ్రంధము లుండిన చోటును
గ్రంధాలయ మండ్రు బుధులు గావ్యా ! వింటే ?
గ్రంధాలయము నకున్  మఱి
గ్రంధాదులు జదువ వెళ్ళు జ్ఞానము పెరుగున్ 

30-11-2014 -- మేము సైతము

మేము సైతమనుచు బ్రేమ మీరగ జిత్ర
రంగ మంత కదలి రమ్య మలర
టీవి వారు కూడ టీములో గలువగ
నాట పాట తోడ నలర జేసె

ఆదు కొన వలెనను దృష్టి  నార్తులనట
చిత్ర రంగము నేకమై చిత్ర చిత్ర
కార్య క్రమము ల జరుపుచు నార్య జనుల
నాశిసు లనందు  కొనియెను హర్ష మొలుక

ఆట పాటల తోడన హావ భావ
ములను గనబఱ చి మనము  ముదము గలుగ
నట్లు  గ బ్రదర్శ నలీయ నాకసమును
దద్ద రిల్లెను జూడుమా దద్ద రింత

ఝాన్సి సుమనలు పోటీగ సభను నడుప
సినిమ హీరోలు మఱి యును హీరొ యినులు
వారె కాకుండ టీవి క  ళాభి మాను
లెల్ల కూర్చుండె సముచిత స్థ లము లందు

టీవి  హీరోలు  మఱి యును  హీరొ యినులు
సదరు ప్రోగ్రాము నందును సహితు లగుచు
హావ భావాల చేతను నవని జనుల
హర్ష మొందించు చుండెను గరము వారు

ఆట పాటలు నృత్యము ల్లదరి పోగ
హాస్య మచట ను బాగుగ లాస్య మాడె
నాలి మొదలగు వారల హాస్య మచట
నవ్వు చిందించె కడుపుబ్బ నటన తోడ

జరుగు నీ యది యీరోజు నిర్వి రామ
ముగను బగలంత మఱి యును  సగము రాత్రి
వరకు నోయమ్మ !నీవును బయలు దేరు
చూడ దీనిని యిదియ నా  వేడుకోలు

ఇందు మూలము వచ్చిన యీ ధ  నమును
నార్త జనముల నందరి యార్తి నినిక
దూర ముండజే యుటకునై దురిత దూర !
ఖర్చు పెట్టుదు  రోసామి ! ఖచ్చితముగ

మానవత్వము గలిగిన మనుజు లార !
చేయి చేయిని గలపండి చెయిదములకు
నందరమ్మును గలిసియే యాదు కొనెద
మార్త జనమునట వి శాఖ పురము నందు

పద్య రచన కుమ్మరి కుండలు

కుమ్మరి కుండలు సేయును
నిమ్మహిలో ,మారు మూల యిండ్ల ల యందున్
నమ్మగ వాటిని వచ్చిన
సొమ్ముల బోషించు నతడు సుఖముగ నాలిన్

నిషిధ్ధా క్షరము -దీ ర్ఘాక్షరములు /తేటగీతిలోశ్రీ వేంకటేశ్వర స్తుతి

కొండ పైనుండు వెంకన్న !కొమరు మిగుల 
మమ్ము రక్షించ  దిగిర మ్ము మంగయుతము
ముసలి పండుల మైతిమి ముదిమి వలన
సప్త గిరులందు నివసించు చక్క నయ్య !

చీ త్కరించ దగును శిష్ట జనుల

దుష్ట జనము చేయు దుర్మార్గములిలను
చీ త్కరించ దగును, శిష్ట జనుల
బోధనల నెపుడును బూర్ణ మనసు తోడ
స్వాగ తించ వలయు సామి ! యెపుడు

పద్య రచన - రోజుల మార్పు

రెండు రకముల చిత్రము లుండె నచట
యింటి సామాను గటువుగ నుంట వలన
సన్న బడియెను నాభామ మిన్న గాను
సులువు గల యట్టి  సామాను గలుగు కతన
పనుల భారము లేకను భామ కచట
తనదు దేహము బరువయ్యె దనకు ,మోయ

ఆ రోజులలో నింతులు
నేరోజును వమ్ము సేత  యిష్టము లేకన్
సారము జీవితమును సం
సారము కొఱ కీయు కతన సన్నము లైరీ

ఈ రోజులలో  భామలు
నేరోజున నింటి యందు నేపని పాటుల్
నేరుగ జేయమి వలనన
వారలు మఱి లావు నయ్యి వరలుదు రిలలోన్

దత్త పది -అరి -కరి -గురి -సరి (కర్ణుని దాతృత్వము )

సరి యే  గర్ణున కెవరును
నరి వచ్చిన గురియు ధనము నాతని చేతిన్
నొరులకు దానము చేయును
కరియే గద దానమీయ కౌశికు న కునున్ 

పద్య రచన -పంట చేలు

పచ్చని పైర్లను జూడగ
నచ్చము  మాకోనసీమ యా ?యని పించెన్
పచ్చని కొబ్బరి చెట్టులు
లచ్చనముగ  వరుస నుండి లాభము లిచ్చున్

  పచ్చ చీరను గట్టిన పడతి వోలె
ప్రకృతి కాంతయె హేలగా పరిఢవిల్లె
చామరములైన వచ్చోట చంకురములె
సేద దీర్చుచు నుండెను శ్రీకరముగ

శంకర నారాయణా !

హాస్య మిచ్చు నెపుడు నా యు రారోగ్యము
లెల్ల వార లకును నుల్ల మలర
సదరు హాస్య బ్రహ్మ ! శంకర నారాయ
ణా ర్య !యిత్తు నీకు నతులు శతము

కరివరదుని సేవ సేయఁ గలుగు నిడుములే.

హరహర శంభో శంకర !
కరి వరదుని సేవ సేయ గలుగు నిడుములే
హరభక్తు లందు రిట్టుల
సరియా ? మఱి జెప్పు సామి ! సరికా  దనుచున్
 

కలము న్ గని కవివరుండు కలవర మందెన్

నలతగ నుంట యె కాకను
నలతిగ నే జ్వరము కూడ నాలికి రాగా
కలవర ము కలుగ కల నే
కలము న్  గని కవివరుండు కలవర మందెన్

పద్య రచన -గోళికాయల ఆట

గోళీ కాయల యాటను
పా ళియ గాం డ్రచట  మిగుల ప్రమదము తోడన్
వేళలు  మఱచియు  నాడిరి
వేళా కోళ ముల నడుమ వేయుచు గుంతన్

వైద్యము

మూడు మాసాల నుండినే  మూల్గు చుంటి
జబ్బ నొప్పితో , డాక్టరు  సముఖ మునకు
నేగ  నచ్చట పరికించి యిచ్చె మందు
లెన్నియో ,వాడితి యవియ యెంత గానొ

అయిన ఫలమేమి యీయక నంత కంత
కెక్కు వగుటన చేయున దేది లేక
బాత మందులే వాడుచు బ్రదుకు చుంటి
భార మంతయు దైవము పైన వేసి

నకలు దీ సియు చినరాజ నాకు మరిని
అమెరికా పయన మునకు  నవసర మగు
కాగి తమ్ములు మఱియును  గావలసిన
నితర సామాను లన్నియు నీయ నపుడు

వచ్చి యుంటిమి యమెరిక  పట్టపగలు
వచ్చి నప్పటి నుండియు బాధ యుండె
నోర్చు గొనలేక నాబాధ దీర్చు కొఱకు
నిప్పు డే గుట కొరకునై  నిచ్చ గలిగి

వైద్యు నొద్దను ననుమతి బడయ గోరి
ఫోను జేయగ నిచ్చెను సాను నయపు
టనుమతి ,బయలు దేరుదు మార్య !యిపుడు
షూ టు బూటు లు  ధరియించి సుఖము కొఱకు

ఆసు పత్రికి నేగగ నచట నర్సు
వలయు టెస్టులు గావించి వలువ యొకటి
తెచ్చి ధరియింపు మాయని యిచ్చి వెడల
నేను దొడిగితి  నాగౌను  నెమ్మది గను

ఇంత లోనన డాక్టరు నేగు దెంచి
జబ్బ మొత్తము పరికించి యబ్బ యిదియ
కండ రంబుల  వ్యాధిగా గాన బడియె
మందు లిత్తును  వాడుము మంచి గ నగ

వైద్య పుంగవునకు మఱి వంద నమును
జేసి వచ్చితి మింటికి క్షేమ ముగను
జబ్బ నొప్పిని దగ్గించు సామి !యనుచు
వేడు కొందును శంకరు వినయ ముగను





 

న్యస్తాక్షరి --త్రా -గు -బో -తు .,, నాలుగు పాదాలలో మొదట // తేటగీతి /మద్యపాన నిరసనము

త్రాగ  వలదుర  యెప్పుడు  ద్రా గవలదు
గురువు చెప్పిన మాటలు  గుర్తె రిం గి
బోధ పడలేద ? మఱి నీకు  , బుద్ధి గలిగి
తుచ్ఛ మైనట్టి దీనికి దూర ముండు

పద్య రచన -అల్లూరి సీతా రామ రాజు

పట్టి యిచ్చిన నల్లూరి నెట్టు లైన
నిత్తు పదివేల  రూప్యము లిపుడె యనుచు
బ్రకట  నగలదు  చూడుడు  పటము మీద
యెవరి  వశముగా  నున్నవో యేమొ ? సామి !

 విల్లుని బట్టిన వీరుని
యల్లూరిని బట్టి నీయ నభిహారికమున్
చెల్లింతుము పది వేలని
జిల్లా యధికారి తెలియ జేసెను గెజిటన్ 

దిగ్జయుండనగ సవర్ణ దీర్ఘ సంధి

దిక్కు లెల్లను గెలిచె డి దీటు గాడు
దిగ్జయుండనగ ,సవర్ణ దీ ర్ఘ సంధి
యచ్చున కదియే  యచ్చు లు  వచ్చి యగును
దెలిసి కొను మమ్మ  యి ట్లుగా   తేజ ! నీవు

పద్య రచన -బొప్పాయి పండ్లు

పండ్ల బారిన బొప్పాయి పండ్లు జూడ
నూరు చున్నది నోరునా యూర్మి ళ మ్మ !
తెచ్చి పెట్టుమ యొక పండు తీపి గలది
డబ్బు లిత్తును  వెనువెంట నిబ్బ డిగను

శ్రీ సూర్య నారాయణ గారికి

శ్రీ సూర్య నారాయణ గారికి నమస్కారములు . మీరు ప్రతి దినము మొదటి వరుస .
అందులకై నా స్పందన

అమెరి  కాలోన  నుంటిర ? యార్య ! మీరు
శంక రాభర ణంబున శంక రయ్య
వారు పోస్టు జే  యంగనే వ్రాయు చుండ
వచ్చె ననుమాన మయ్యది పరమ గురువ !

కాని యెడ లన రే యిని గాపు గాచి
పద్య రచనము గావించి పండు కొనెద
రేమొ , యటులైన మీకుగా నిప్పుడా ర్య !
వంద నంబులు సేతును భవ్య చరిత !

నాదు విషయము దెలుపుదు నమ్ము డా ర్య !
మూడు మాసము లైనది ముత్యముగను
వచ్చి యమెరికా ,మఱి యుందు  మార్చి వరకు
పద్య రచనము మఱి యును  పఠ న  ములిట
నిత్య కృత్యము లాయెను నిక్క ముగను

Buffalo grove on 24-11-2014

వాతావరణ ము  జూడగ
నాతపమే గాన బడక యహ మంతయునున్
శీ తలముల  తో  గూడిన
వాతము లవి వీచు చుండె భయములు గలుగన్

మంచు గలిగిన  వర్షము మహిని బడగ
దాని వేగమ్ము జుడను దడయు కలిగి
మేని యందలి వెంట్రుకల్ మీది కెగసి
నిక్క బోడుచుకు నుండెను నిక్క ముగను

నేల యంతయు దెల్లనై నిజము గాను
దట్ట  మైనట్టి మంచుతో దిట్ట ముగను
బాల సంద్రము వోలెను భాసిలు టను
నబ్బు రంబును గలిగించె నా క్ష ణ మున

ఎన్ని గంటలు కురియునో నేమొ యికను
కార్ల పై భాగ మంతయు కప్ప బడియె
నింక నింకను గురిసిన యిండ్లు గూడ
మంచు మయమగు నను మాట మఱు వ  వలదు

బయట నెంత మంచు పడుచున్న ,శీ తల
మెంత యున్న గృహము లందు వెచ్చ
గానె నుండు మరిని లేనియెడ నెవరు
బ్రదుక జాల రిచట  పచ్చి నిజము

తగ్గు ముఖము వట్టె  దా మంచు వర్షము
రెండు గంటలు మఱి  మెండు కురిసి
తెరిపి యిచ్చె నభము తెల్లగా మారుచు
గాని పించె యెండ కనుల కిపుడు

రెండవ రోజున కూడను
మెండుగ నిట హిమము పడుచు మేదిని గప్పన్
గండముగ మారె పయనము
దండము నిక సాంబ !నీకు దరికిన్ జేర్చన్

నిషిద్ధము -త ధ -ద -ధ -న . ఆటవెలదిలో =అత్తలేని కోడ లుత్తము రాలు

శ్వ శ్రువమఱి లేక శ్రమణి యేయెక్కువ
యడ్డు వచ్చు వారె యచట లేరు
ఇష్ట మైన మార్గ మెంపిక జేసికు
లెక్క జేయ కెవరి యొక్క మాట

పద్య రచన -బ్రాహ్మణుడు -మహమ్మదీ యుడు

బ్రాహ్మ  ణుం డును మఱి యును బ్రాహ్మ ణే త
రుండు నొకబైకు  పైన ని  రువురు బోవు
చుండ ముచ్చట గొలిపెను చూడగానె
భిన్న మతముల బొత్తుల  నెన్న దరమె ?


 అల్లదె చిత్రము చూడుము
మెల్లగ నాబ్రాహ్మణుండు, మ్లేచ్ఛ గురువుతో
దెల్లటి వాహన మెక్కియు
నుల్లము లలరంగ బోవ నుత్సాహించెన్.

పిల్లన్ గ్రీ కంట కనుచు భీష్ముడు మురిసెన్

ఇల్లాలుగ దన తండ్రికి
తల్లిగ మఱి తనకు జేయ దలచియు మదిలో
నల్లన నాసత్యవతి యనెడి
పిల్లన్ గ్రీ కంట గ నుచు భీష్ముడు మురిసెన్

పద్య రచన -మేకపిల్ల -బాలుడు

మేక పొదుగు చేపి మేకపి ల్ల యచట
పాలు ద్రాగు చుండ బాలు డొకడు
తొంగి చూచు చుండె వంగి  వంగి మిగుల
చిత్ర మదియ చూడ చిత్ర మాయె

దత్త పది --- ఆలము -కాలము -వాలము -జాలము రామాయ ణా ర్ధము

ఆలమున గాచుకొ నుముర
కాలము నిక దీరె నీకు ,కర వాలముతోన్
జాలము జేయక జంపుదు
గూళు డ ,యో రావణుండ !కోరిక తీ రన్

కాలము చెల్లెను నీకిక
నాలము లో  గాచు కొనుము హా  దశ కంఠా !
వాలము గలిగెడు  వీరుల
జాలముతో వత్తు నిన్ను జంపుట కొఱకున్

పద్య రచన--- రాధా కృష్ణులు

రాధా కృష్ణుల జూడగ
వ్యాధులులే  దొలగి ,గలుగు పరమప దమ్మున్
గాధలు వినగను గృష్ణుని
బాధలు మఱి  మఱు వ,  వచ్చు బ్రమదము మదికిన్

కుసుమ కోమలి రాధమ్మ కోర్కె లలర
కృష్ణ భగవాను మీదన కేలు వేసి
యధర మధరము గలుపుచు  నాస్వ దించు
రాధ మఱియును గృష్ణుని రహిని గొలుతు

ప్రణయ సుందరి ! జెప్పుము వలపు గలిగె ?
నేల నీ చూపు   లటులుండె ? నిత్తరి మరి
చిరున గవులలో సంకోచ మౌర ,యేల ?
హరిణ లోచన ! యాకంటి  యర్ధ మేది ?
కోమలధరా మృ  తముదాచు  కొనగ నీవు
నేల ? మఱి నాకు దెలుపుము బేల ! యిపుడు

ధై ర్యంబే లేనివాడు ధరణిని గెలిచెన్

ఆర్యా ! యేపని జేయడు
ధై ర్యంబే లేనివాడు, ధరణిని గెలిచెన్
కార్యోన్ముఖుఁ డయి మోడీ
చర్యలు కురిపించె నోట్లు చయ్యన గెలువన్.

పద్య రచన -చిన్న పిల్ల -చదువు ను కూరల అమ్మకము

చిత్ర మందున నచ్చట చిన్న పిల్ల
యానప మఱి యు  బొప్పాయి నమ్మ  నునిచి 
చేయు  చుండెను లెక్కలు శీ ఘ్రముగను
జదువు మీదన నామెకు శ్రద్ధ కనుక

కూర లమ్ముచు నొకప్రక్క ,కూ డికలను
 జేయ జూడగా సంతస మాయె మనసు
వంద నంబులు సేతును వంద లాది
 చిన్న దైనను నాపిల్ల చేత లకును

న్యస్తాక్షరి == కం-స -వై -రి (పాదా క్షరములుగ ,తేటగీతి ,శ్రీ కృ ష్ణ స్తుతి )

కంజ దళముల బోలిన కనులు  కలిగి
సమర మందు నర్జు  నునకు సాయ పడుచు
వైభ వంబును సమకూర్చి  విభవ మున,ము
రిపెము లనొసంగు  చుండు హ  రినిల గొలుతు

పద్య రచన -హనుమ-రావణుడు

తనదు తోకనే చుట్టల నొనర జుట్టి
రావణా సురు నికెదురు రాజు వోలె
తిష్ఠ  వేసికూ ర్చున్నట్టి  తీరు జూడ
నద్భు తంబైన ఠీ వది  యంగదుడె గ

తనదు తోకనే చుట్టల నొనర జుట్టి
రావణా సురు నికెదురు రాజు వోలె
తిష్ఠ వేసికూ ర్చున్నట్టి తీరు జూడ
నద్భు తంబుగ నుండెనా హనుమ ఠీవి

శ్రద్ధాంజలి

లేవు లేవమ్మ!యి కమాకు లేవు నీవు
నె చటి  కేగితి? వత్తువ, యి పుడు నీవు?
కళ్ళు మాయవి కాయలు కాచె సుమ్ము
రమ్ము వేవేగ మమ్ముల రక్ష సేయ .

 చిన్న దనమున మమ్ముల చేర దీ సి
చదువు సంధ్యలు నెరపియు సాకి నావు
తల్లి  వైనను  నీవెగా దండ్రివైన
మఱు వ జాలము నిన్నమ్మ ! మఱు వ లేము

 జ్ఞాప కంబులు మాకవి జ్ఞప్తి కొచ్చి
ఉన్న లేకున్న నున్నట్టు లుండె మాకు
అమ్మ ! చూతుము నొకపరి యమ్మ  రమ్ము
 మునుపు వోలెను నీ రాక ముదము మాకు .

ఎవరు వచ్చిన విసుగక నెందు కనక
కడుపు నిండుగ పెట్టుట కలదు నీ కు
నాన్న కూడను నిందుకై నమ్మి నిన్ను 
నుత్స హించును గదమ్మ !నుత్సు కతన

 అమ్మ ప్రేమను బంచిన యమ్మ వీ వు
మఱు వ జాలము మఱి మేము మరువ వ మ్మ !
మాట  లాడుచు నుండంగ మరణ మగుట 
దైవ నిర్ణయ మీ యది దరమె దాట ?

 ఆశ లేదమ్మ ! నీ కిల యాశ లేదు
ఉన్న దానితొ సంతృప్తి నొంది తీవు
సాటి రారమ్మ యె వరును సాటి రారు
అందు కోవమ్మ జోహార్ల నందు కొనుము .

 అమ్మ ! నాన్నయు  బావయు హాయి గాను 
వెళ్లి పోయిరి మమ్ముల విడిచి నిచట
నీవు కూడను వారికి నేస్త మైతి
దిక్కు లేనట్టి మాకిక దిక్కు సాయి .

 అమర లోకము జేరితి వమ్మ నీవు
అమరు లందఱు నినుజూచి యాద రించ
మసలు కొనుమమ్మ యక్కడ మాన్యు రీ తి
నా దు కొనగను  నమరులు , హాయి గుండు .

 చావు పుట్టుక లయ్యవి సహజ మయ్యు
జన్మ లేకుండ జేయను సమ్మతించి
సకల శుభములు గలిగించు శంక రుండు
నీదు నాత్మకు శాంతిని నించు గాక !

శాస్త్ర సంగీత మననీ కు జాల బ్రీతి
పాడ గలవన ర్గళ ముగ బాట లెన్నొ
సాటి యెవరమ్మ ! నీకిల సాటి యెవరు ?
అందు కొనుమమ్మ !శ్రద్ధాంజ  లందు కొనుము
----------------
(20-11-2014 తేదీన మా అ మ్మగారు  పరమ పదించిన సందర్భముగా )
అశ్రు పూర్వక నయనాలతో ........ పరబ్రహ్మ శా స్త్రి ,రామ గోపాలం మఱి యు కుటుంబ సభ్యులు

పద్య రచన -బొంగరము

బొంగరము జుట్టు  ద్రాటిని
రింగులవలె చుట్టు ద్రిప్పి రేరే యనుచున్
భంగిమల నొలక బోయుచు
ఖంగను నటు నేల వదల గబగబ దిరుగున్


చేత బొంగరమ్ముఁ జేర్చి త్రాడును చుట్టి
వదలిన నది తిర్గు వర్తులముగ
చేత బ్లాగుఁ బట్టి చిత్రాలఁ బెట్టి
వదల వెల్గు నవియె పద్యములుగ. 

పా దమ్ములు లేని తరులు పరుగిడ జొచ్చెన్

ఏదరి జూచిన నుండవు
పా దమ్ములు  లేని తరులు ,పరుగిడ జొచ్చె
న్నాదర బాదర నొకపులి
తా దాపున వేటగాడు తరుముచు రాగన్

ఈదురు గాలులు ధాటికి
పాదమ్ములు లేని తరులు పరుగిడ జొచ్చెన్
భూదేవియె శోకించెను
రాదారుల పాదపములు రాలుటగనుచున్

.

ఏదెస వానలు గురియన్,
గోదావరి పొంగివచ్చె గుములుగ నందున్,
వేదొరలి నీట దృఢతర
పాదమ్ములు లేని తరులు పరుగిడఁ జొచ్చెన్.

నిషిద్ధాక్షరి శ -ష -స లు ,,,,శిశు పాల వధ ... తేటగీతి లో

ఊ రుకొంటిని దప్పుల నూఱు వరకు
హతము జేతును నిప్పుడే యతని  నింక
ననుచు గృ ష్ణుడా చేదివి  భునియ  మపురి
కంపె  జక్రాన దేవతల్  హాహ  యనిరి



అగ్ర తాంబూల మందిన యచ్యుతునకు
నూరు బాధలు గలిగించి దూరు చుండ
చక్రి కినుకున విడువగ చక్ర మంత
దంతవక్త్రుని యనుజుని తలను ద్రెంపె

పద్య రచన తల్లీ -కూతుళ్ళ సంభాషణ

కవిత లనినయా తల్లికి కడుపు మంట
యేమొ !  లేనిచో నట్లను టిచ్చ  గొనునె ?
నిచ్చ గించును గాబోలు తుచ్చ మైన
బూతు పాటల సినిమాలు భూరి గాను

కవుల పల్లకిమోయు భువినేలు మహరాజు
పచ్చలపల్లకీ పట్టిపోయె
అచ్చరంబుకు లచ్చలిచ్చి కైతలమెచ్చు
లచ్చిపుత్రులు నాకమిచ్చగించె
శ్రీనాధ కవిరాజు చీకాకుపాలాయె
గండపెండెరమాయె బండశిలలు
భాగ్యనగరి యశోభాగ్యమూర్తుల పంక్తి
విశ్వనాధకులేదు విగ్రహమ్ము

భువన విజయమ్ము బుగ్గియైపోయెనన్న
కవుల విభవమ్ము అగ్గిలో కాలెనన్న
అవని కవిగాంచి ప్రజ మేలమాడుచున్న
కవనమల్లంగనదియేల కాముడన్న

దురితములకు గారకుడు చతుర్ముఖుడు గదా

అరయగ నా  శనియే గద
దురితములకు గారకుడు, చతుర్ముఖుడు గదా
ధరగ లుగు జీవ కోటిని
నిరవుగ సృ జియించు నతడు నెక్కా లమునన్

పద్య రచన -జామపండ్లు

జామపండ్ల రాశి చవులూరగా జేసె
నొకటి రెండు దినిన నొప్పు గాని
యంత కంటె నెక్కు  వైనయెడ ల జీర్ణ
శక్తి తగ్గి యగును చర్మ రోగి

స్నొఫాల్సు

ఉష్ణ మత్యంత తక్కువ యుండు వలన
కురియు చుండెను వానగా పరిసరముల
మంచు బిందువు లిచ్చట యంచితముగ
నిచ్చ ట నగను నమెరికా యిలను యందు

చూడ కనుచూపు మేరను చోద్య ముగను
పాల సంద్రమా యది యను భ్రాంతి కలిగె
దనర వర్ణించ దానినా దరము కాదు
సాహ సింతును నింకనా  శక్తి కొలది

కురియు చున్నది నొక వైపు కొలది గాను
నింక నొకవైపు వడగండ్లు నింక మఱి ని
మార్గ మదిజూ డ పొడవున మంచు కలిగి
 ప ఱచి  నట్లుండె దెల్లని బట్ట యొకటి

రాలు చుండెను నాకులు రాలు నట్లు
మంచు బిందువు లేకాని యించు కవియ
తేలి కైనట్టి యాకుల తీరు వోలె
గాన బడుచుండె నోయమ్మ ! కంటికిపుడు

బయట మంచు బడగ వాతావరణమది
మిగుల చల్ల నయ్యి మేను నందు
వణకు పుట్టి మిగుల భరియించ రానిదై
యుండె నార్య ! యిచట మెండుగాను

అంత కంతకు నెక్కువ యైనకతన
శీత లంబును నోర్చగ  చేవ లేక
నింటి యందున నుంటిమి  యెక్క డకును
వెళ్ళ కుండగ ,హీటరు  విడువ కుండ .

ఆరవేయగ  బట్టల నారుబయట
చల్లబడి ,యగు గట్టిగ బుల్ల వలెను
మనకు సహితము చేతులు మడవ రాక
విఱు వ  రెండుగా క్షణములో విఱి గి  పోవు

దత్త పది -అత్త -మామ -బావ -వదిన ,,భారతార్ధము

మామనము సంతసిల్లగ
బ్రేమగ నిక నత్త  బావ  ప్రియమగు  వదినె ల్ 
క్షేమముగా నుండునటుల
నేమము తోజేయు సంధి  నేర్వగ కృష్ణా !

ఏమా ?మయసభ మాయలు
మామా! ద్రోవది నగవులు మరువగ లేనే!
మేమత్తరి నగుబాటున్
నా మడతుక బావనముల నణచంగవలెన్


(శ్రీకృష్ణుఁ డర్జునుని యుద్ధమునకై పురికొల్పు సందర్భము)

"చూపుమా మహాశౌర్యప్రతాపములను!
యుద్ధమాయత్తమాయె, నో యిద్ధచరిత!
బాడబావహ్నికీలోగ్రభాసమాన!
నీవ దినమణి సుతునోర్చ నెగడు యశము!"

పద్య రచన -తిన్నని భక్తి

తిన్నని భక్తిని జూడుమ!
య న్నువుగా నతడు నిచ్చె నాశంభునకున్ 
కన్నును దానుగ దనదియు
కన్నం తనె  నీ రుశివుని కంటన్ రాలన్

తిన్నని భక్తికి మెచ్చియు
నన్నువతో శంకరుండు నతనికి నిచ్చెన్
మిన్నగు మోక్షపదంబును
సన్నుతి జేయంగ సురలు షహబాస నుచున్

స్వచ్ఛ భారత్

స్వచ్ఛ భారత్తనెడు పేరు సఫలమునకు
మన మందర మొక్కటై కువలయంబు
నందు గలయట్టి చెత్తను నంత మొంద
జేసి పెంచ వలయు నెన్నొ చెట్లు భువిని

ఇందు కొఱకు మనము బృంద ములుగ నయి
యొక్క టొ క్క బృంద మొక్కొ కదరి
కేగి నచట నుండు మాగికు ళ్లి  నచెత్త
నేరి పార వేయ వలయు సుమ్ము

గ్రామ గ్రామాలు పురములు కాక మఱి ని
పల్లె పల్లెలు వీధులు బాగు జేయు
పనిని దృ ఢ ముగ  మనసున బట్టు కొనుచు
కార్య దీక్ష కై నడుములు గట్ట వలయు 

చెత్త యనునది లేకుండ శీఘ్ర ముగను
జేయ ,పూను కొనవలె నజేయముగను
నప్పు డనిపించు కొను నార్య !యెప్పటి కిని
భరత దేశము పరి శుభ్ర భరిత మేను

రహదారుల కిరు వైపుల
 ష హబాసనునటు ల మీరు చక్కని మొక్కల్
 అహమహమనుచును నాటిన
 విహగము వలె పైకి పోవు వేగము తోడన్

 చెట్లు నాటిన మనకిచ్చు చిత్త శాంతి
యెందు కనగను జెప్పుదు నెండ లోన
దిరిగి వచ్చిన సమయాన తరువు క్రింద
నిలబ డం గను   నిచ్చును నీడ మనకు

తరువులు పెంచుట వలనన
తరతరముల వారి కిచ్చు తరగని ఫలముల్
ధరనవి చల్లగ వీచుట
వరమది మనకగును గాక ! వానలు రాకన్

భరత దేశము పరి శు భ్ర భరిత మైన
నాడు,మనప్ర ధాని కలలు న్యాయ సమ్మ
తమగు మనకది యానంద  దా యకమ్ము
కనుక ప్రార్ధింతు మిమ్ముల ననుది నంబు

రండి కలవండి శుభ్ర ప రచగ మరిని
చేయి చేయిని కలుపుద మీ యదనున
భరత మాతకు జేజేలు బలుకు నెడల
నామె  యిచ్చును నాశిసు లందరకును

ఛంద మెఱు గ కుండ వ్రాసె శార్దూ లమ్మున్

        కం  దము ననే ను వ్రాయగ

నిందిర పతి వ్రాసె నొక్క యె ఱు గనిగవితన్
 సుందర పద జా లముతో
ఛంద మెఱు గ కుండ వ్రాసె శార్దూ లమ్మున్

చందపు లక్షణ మెఱు గని
ఇందిరపతి వ్రాసె నిపుడు నిమ్ము గ గవితన్
సుందర పద జా లముతో
ఛంద మెఱు  గకుండ వ్రాసె శార్దూ లమ్మున్

 

పద్య రచన -అవ్వ పేపర్లు అమ్ముట

అవ్వ యచ్చట కూర్చుండి యమ్ము చుండె
పాత ,క్రొత్తవి  యైనట్టి  పలుర కముల
పుస్త కంబులు  పేపర్లు  పొలతు లార !
రండు కొనగను మానుచు దిండి యైన

న్యస్తాక్షరి -రా -వే -పో -వే ,ఇవి నాలుగు పాదాలలో చివర /కంద ము / దుశ్శా సనుని మాటలు

ద్రౌపది మంచిగ నికరా
యేపుగ నీచీర లూ డ్తు నిచటకు రావే
ప్రాపుగ నెవరును  మఱి ,పో
దాపునకుం రారు భామ !తడవక పదవే

పద్య రచన -బాలుడు -నల్లబల్ల -ఉపాధ్యాయుడు

నల్ల బోర్డు మీద నల్లని బాలుడు
రెండు ,రెండు  వ్రాసి  రెండు కూడ
నెంత వచ్చు ననుచు వింతగా, నొజ్జను
నడుగ వింత గొలిపె నార్య  నాకు

నాగ బంధము (చమత్కార పద్యము )

గురుతుల్యులు ఏల్చూరి వారికి నమస్కారములతో

బంధము లన్నిటి గంటె ను
బంధమె మఱి 'నాగ ' గొప్ప బంధము కాదే ?
బంధములు చాల యున్నవి
బంధముగా గవిత వ్రాయ పరులకు వశమే ?


బంధము లన్నిటి కంటెను
బంధమె మఱి గొప్ప నాగబంధము కాదే ?
బంధము లెన్నో యున్నవి
బంధకవిత వ్రాయ నెల్లవారికి వశమే ?

బాలల దినోత్సవము పెద్ద వారి వేడ్క

పండుగ వలెను  జరిపిరి   బాలు రార్య!
బాలల దినోత్సవము,పెద్ద  వారి వేడ్క
జరుపు టి య్యది ఘనముగ సంతు కొఱకు
బాల బాలిక లిరువురి పండు గౌట

నెహ్రూ పుట్టిన రోజు

పుట్టితి వట యీ రోజున
బుట్టిన యో నెహ్రు !నీవు పూర్ణిమ చంద్రు
న్చట్టున వెలిగితి విప్పుడ 
య ట్టులె  యొకసారి రమ్ము హర్షము గలుగన్

నీదు పుట్టిన రోజును నేడు మేము
జరుపు కొనుచుంటిమి మఱి బా సు రముగాను 
బం డు గనువోలె ,మనసార పంచి పెట్టి
చాకు లైట్లను బాలలు సంతసించ

నిషిద్ధాక్షరి - ర -ఱ లు నిషిద్ధములు తేటగీతి లో -రామాయణ ప్రాశస్త్యము

జనకు ని పలుకు జవదాట మనసు లేక
జాన కీ పతి వెడలెను కాన నమున
కీయ  దిమనకు  బోధించె నీ విధముగ
మనము సాగించ వలయును మనుగ డనిక


ఇందు పితృవాక్య పాలనమింపుగాను
అన్నదమ్ముల యనుబంధమందముగను
సాధ్వి లక్షణములనెంత చక్కగాను
తాను లిఖియించి వాల్మీకి ధన్యుడాయె

పద్య రచన -భట్టి విక్ర మార్కుడు

చిత్ర మయ్యది జూడగ చిత్త మందు
వచ్చె ననుమాన మోయమ్మ !భట్టి విక్ర
మార్కు డేకార్య  సిద్ధికై మఱి శ వమును 
మోసికొని పోవు చుండెనో మూర్తి ! చెపుమ . 

మా మనుమరాలు ,తేజ డేన్సు శుభాకాంక్షలు

నీవు చేసిన నృత్యము నిన్న నేను
చూసి సంతసం బొందితి నీశు నిన్ను
నెల్ల వేళల జూచుత ! చల్ల గాను
నాయు రారోగ్య సంపద లన్ని యిచ్చి .

నీవు నింకను బాగుగ నేర్చు కొనుచు
మంచి పేరును గడియించు  మించి గురుని
సంత సించును నీమాత  సంతు వగుట
పొంగి పోవును నీ తండ్రి పుత్రి కగుట

నీదు  నృత్యము నమ్మమ్మ నిరతి జూచి
యెంత బాగుగ నున్నదో నెంత బాగు
ననుచు ముదమార చప్పట్లు దనర గొట్టె
నమ్మ !తేజమ్మ !మామయు హర్ష మొందె .

సంతసంబున  నీకిత్తు సాదరముగ
వేయి రూప్యము లోతేజ ! బిడియ పడక
తీసి కోవమ్మ ,మఱి నేను దెచ్చి యిత్తు
వత్తు కొలదిది  నములలో వత్తు తేజ !

తులువను దండించువాడు దుర్మార్గు డగున్

ఇలనగు సన్మార్గుడుగా
తులువను దండించువాడు ,దుర్మార్గు డగు
న్గలలో సైతము పరులకు
తలచునొ నపకార మె వడు తప్పక యతడే

పద్య రచన -సీ తాఫలముల గంపలు

సీ తాఫలముల గంపలు
సీతా ! మఱి చూడు మచట శిఖరముల వలె
న్నాతా వుల  గనిపించెను
నాదారిన వచ్చుకారు నాగున య చట న్ ?

లక్ష పత్రి పూజ

లక్ష పత్రి పూజ లక్షణం బుగ జేయ
 సంత సించి మదిని శంభు డార్య !
సకల  సంపద లను సకలభో  గములను
దప్ప కిచ్చు మనకు దండి గాను

అభి షే  కమనిన నిష్టము
నభవునకుం గనుక జేతు రందఱు పాల
న్నభిషే  కముజే  తురుమఱి
శుభముం గా నమక చమక సూక్తుల తోడన్

పాలు కాకుండ నీరును బంచ దార
పండ్ల రసముల తోడన భవున కికను
పెరుగు వెన్నయు నేతిని బేర్మి దోడ
చేతు రభిషేక మో యమ్మ ! శివున కుమ ఱి

ఆవి  ధమ్ముగ నభిషేక మచటి జనము
బట్టి యెనిమిది గానిచో పదియు మార్లు
మంత్ర యుతముగ నభిషేక తంతు యందు
మనసు నుంచియు జేతురు మాన్య ముగను

దళము లందున మారేడు దళము లనిన
ప్రీతి భవునకు కావున  బ్రియము తోడ
సదరు మారేడు దళములు సంగ్ర  హించి
తెచ్చి పెట్టుదు  రొకచోట పచ్చి వవియ

శివుని యభిషేక తంతుల చివరి దెసన
తాన మాడించి బాగుగ దడిని దుడిచి
యా భర ణముల నన్నిటి నందముగ ను
విశ్వ విభునకు వేతురు విబుధ వరులు

పత్రి పూజను జేయగ వచ్చి నట్టి
బ్రాహ్మ ణో త్తము  లచ్చట బ్రభువు చుట్టు
తిష్ఠ వేసిరి మనముల నిష్ఠ గలిగి
పూజ జేయగ మొదలిడె  బొలుపు గాను

ఒక్క టొ కటిగ నామాలు చక్కగాను
బ్రాహ్మణోత్తము డొక్కడు బయట నుండి
చదువు చుండగ లోపలి సాములపుడు
వేయు మారేడు దళములు విభుని మీద

లక్ష నామాలు కొఱకునై లక్ష పత్రి
వేసి పూజింతు రాశివున్ వినయముగను
దీని నందురు లక్ష పత్రి యనె  పూజ
కార్తి కంబున జేతురు గ్రామ ప్రజలు

కనులు విందు జేయు కార్తీక పూర్ణిమ
దినము నాడు కోటి దీప ములను
వెలుగ జేయ పిన్న పెద్ద లందఱు మఱి
కాంతు లీను చుండు కాలుని గుడి

కోటి దీ పో త్సవ మనుచు కోటి దీ ప
ములను వెలిగింత్రు కార్తికమ్మున జ  నములు
దీప కాంతుల తోడన దేజరిల్లి
పట్ట పగలుగ భాసిల్లు  ప్రాంత మదియ .

అనుభవంబున జెప్పితి నార్యులార !
యిచ్చ గింతురొ ,లేదొ మీ  యిష్ట మదియ
యిలను డొంకరా  యిపురాన వెలసి నట్టి
హరుని సుతుడగు స్కం దుని నా లయమున
బూజ లెన్నియో జేసితి పూర్వ మునన

 

దత్త పది --శవము -పాడె -కాడు -చితి (జన్మ దినము )

శైశ  వమున న  గాంచితి శర్వు గుడిని
నాదు చెలికాడు గొంపోవ నాదు జన్మ
దినము రోజున నంతలోన  దెలివి తప్పి
క్రింద బడగ, గా పా డె నన్మందు లిచ్చి

ఐసు ఫ్రూ టు లు

ఐసు ఫ్రూ టు లు గలవార్య ! హాహ యచట 
యెంత బాగుగ నున్నవో నంత చేటు
గలుగ జేయును నిజమిది కనుక నెవరు
చీక రాదవి  కవివర ! చీక వలదు

మంజుల నాధా !

కాపాడు మయ్య !మమ్ముల
నేపాపము సేసి యెఱుగ మేవేళల లోన్
మీ పాద సేవ చేతుము
మా పాలిట దైవ మీవె మంజుల నాధా !

గాడిద పాదముల బట్టె గజ కర్ణు డహో

రేడగు నావసుదేవుడు
గాడిద పాదముల బట్టె ,గజ కర్ణు డహో
వేడుకగా గనిపించెను
జూడగ నాచెట్ల మధ్య చూడ్కులలరగన్ 

పద్య రచన -వృక్షములో గణపతి

రెండు  వృక్షము లచ్చట నుండె చూడు
గజము  ఖుని యాకృ తి దనర  గాను నాహ !
యేమి యద్భుత మద్దియ యేమి  ప్రతిమ ?
వంద నంబులు గణపతీ ! వంద నమ్ము

జోహార్లు

  అయ్యా ....
  గోపాలయ్యా !
  అంతంత మాత్రం
  నీ ఆరోగ్యం
  అయినా ....
  మొన్న తల్లి దండ్రుల ఋణం
  నిన్న సోదరి ఋణం
  నేడు సోదరుని ఋణం
  కాదు .......
  పుణ్య లోకాలకు పంపే భాగ్యము నీకు కల్గింది
  అహా ! ఏమి నీ ధార్మికత !
  నావల్ల కాదు
  నిన్ను అభినందిచడం
  ఇవి యే నా జోహార్లు .
 

ఆశీస్సులు 1 . తమ్ము భార్యకు ,పాపకు దారి చూపి
    ఆదుకొనుమయ్య ! గోపాల ! ఆదుకొనుము
    జరగకూడని దారుణం జరిగిపోయె
    ఏమి సేతుము చెప్పుదు మేవరితోడ !

2   ధైర్యము సెప్పుము లక్ష్మికి
    ధైర్యము  యే సగము బలము  ధైర్యము సిరులున్
    ధైర్యము మనుగడ నిచ్చును
    ధైర్యముగా నుండి నీవు ధైర్యము చెపుమా  !

3   ఆదిదంపతులై నట్టి యాది దేవు
    లాయురారోగ్య సంపదలన్ని యిచ్చి
    కంటికిని    ఱ ప్ప యట్లయి కాచుగా త !
    ఇ  మ్మహా త్ముల గారుణ్య మింపు మీ ఱ
   
   

ప్రసాద్

1 . లేవు లేవాయె యిక మాకు లేవు నీవు

    నే డకేగితి మమ్ముల నిచట విడిచి

    రమ్ము రారమ్ము వేవేగ రమ్ము చిన్ని!

    యె దురుచూతుమ.నీ రాక ముదము మాకు.

2   ఎచ్చట వేసిన గొంగళి 
     యచ్చటనే నుండు పగిదియాస్తులు,సరుకుల్ 

     యె చ్చట పడితే నచ్చట

     కచ్చా గా నుండె చిన్ని!కనుగొనుమయ్యా!

3 .  బ్రతికినన్నాళ్లు రాజాల బ్రతికి తీవు

    ఐదువేళ్ళుకు బెట్టితి వైదురింగ్లు

    లోటు లేద య్య ! చిన్నయ్య !లోటు నీకు

    నీదు భోగము రాదయ్య ! నేరికి నిల

4. వినబడదయ్యా నికపై

            వినబడదిక నీదు మాట వినబడదయ్యా !

       వినిపింపు మయ్య ! నొకపరి

       వీ నులవిందౌను మాకు గానమువోలెన్

   5  నీదు జన్మము గొప్పది నిహమునందు

       బ్రతుకు భారము మాకిక బాబు ! మాకు

       కార్య కారణ ఘటనల కర్త వీవ !

                      అందుకొనుమయ్య ! శ్రద్ధాంజ లందుకొనుము

పచ్చి మిరప పళ్ళ పచ్చడి

మిరప పండ్లు దెచ్చి  మిసమిస లాడేవి
చింత పండు వలయు నంత నుప్పు
మిసిమి గాగ వేచి మెంతి పొ  డియును, నా
వాలు  మిరప పండ్లు గలిపి మిక్సి

వేసి ముద్ద యైన ,తీసి యా  ముద్దను
బెట్టి  నొండు  చోట యట్టు లెమరి
గరిటె లోన నూనె గాచిపో పునువేయ
నిచ్చు మంచి రుచిని పచ్చడ దియ

పండు మిరప కాయ  పచ్చడి ,నేతిని
వేడి యన్న మందు వేసి కొనుచు
ముద్ద ముద్ద దినగ మోమునం  గల జిహ్వ
రొట్ట లేయు బుగ్గ సొట్ట బడగ

 


 

న్యస్తాక్షరి ; నాలుగు పాదాలలో మొదటి అక్షరాలు రా -మా -రా -వు ఉండాలి రావణుని పాత్రలో .. ఆటవెలది

రావణుండు పాత్ర రాణించు  గతనన
మామ  నస్సు  లందు మహితు  డాయె
రాము డైన గాని రావణు డైన భా
వుకులు నతని నెవరు బోల లేరు

పద్య రచన -ఎలుకబోను

ఎలుకల బోనది చూడుమ!
యె లుకొక్కటి వచ్చె నిపుడు నెర నట  గనుచు
న్వ లదా ? యే గగ   నిప్పుడు
నల జూడుము బోర్డు మీది యక్షర పంక్తిన్

హరిని భజించు వారల కనంత విపత్తులు గల్గు మిత్రమా!

హరిని తలంపకుండ మనమర్పణ  జేయుక దైవసన్నిధిన్
తరుణుల జూచి మోహపడి తన్మయమొందుచు  ప్రేమపేరుతో
నిరతము చూపునిల్పుచును నెచ్చెలు లందున నందమౌ మనో
హరిని భజించు వారల కనంత విపత్తులు గల్గు మిత్రమా!

హరిని పరాత్పరున్ విడచి యన్యుల సేవల నుండవచ్చునే
నరులకు దేవదానవగణంబుల కైనను దారిదప్పి స్త్రీ
పరముగ బుధ్ధి నుంచి సుఖవాంఛల దోగుచు నిత్యమున్ మనో
హరిని భజించువారల కనంత విపత్తులు గల్గు మిత్రమా!

పద్య రచన -బంతి పూల నడుమ బాలిక ముఖము

బంతి పూల మధ్య బాలిక  దనరెను
చంద్ర బింబ మువలె  జక్క గాను
ముద్దు లొలుకు చుండె  మోమామె ది గదార్య !
నవ్వు మొగము దా ని నగవు చూడు

నిషిద్ధాక్షరి =ప ఫ బ భ మ /పద్మ వ్యుహములో నభిమన్యుడు

సులువుగ గిరీటి సూనుడు
జలజాకర గుహకు నేగ శత్రువు లచట
న్నిల జెండాడగ నొక్కని
నిలువగ నిక నీడలేక నిలువున గూ లెన్

ఒక్కడు విల్లుఁ ద్రుంచె, యిక నొక్కడు సారధిఁ గూల్చెఁ, జూడ వే
రొక్కడు వాజిఁ ద్రోసెఁ, ఘనుడొక్కడు తేరును గొట్టె, చాటుగా
నొక్కడు వీరుడై తొడుగునూడగఁ జేసెను, కత్తిఁ ద్రెంచె, లే
డొక్కడు తోడు వచ్చుటకు నొక్కడె యర్జున నందనుండటన్!!

పద్య రచన -చేతి కర్ర ,కళ్ళకు గంతల బాలిక

చేతి  కఱ్ఱ ను  జేబట్టి  చిన్న పిల్ల
సారు చేసెడి  చేతుల సవ్వ డివిని
వింత దోచెను, గ ళ్ళకు గంత  లుం డి
సాము గరిడీలు సేయుట సహచ రులకు

జన్మ రాహిత్యము

పూర్వ జన్మ మందు పూర్ణము కానట్టి
మిగులు పాపతతులు మిగుల కుండ
ననుభ వించ వలెను నాజన్మమునిలను
జీవి జీ వియు  దప్పక జేయమదియ

పాపమంతయు జీవిని బాయు వరకు
జీవి జన్మించు చుండును జేత నముగ
పుణ్య కార్యాల వలననే బోవు నఘము
జన్మ రాహిత్య మునకది సత్పధ మగు

గిట్టు మనుజుడు దప్పక పుట్టు మరల
నతని పాపము విడివడు నంత వరకు
పుణ్య మార్జన జేయగ బోవు నఘము
కాన జేయుము పుణ్యము గలుగు వరకు

పాప ఫలితము గష్టా లు  వరలు నెడల
పుణ్య ఫలితము సుఖములనొ సగు మదిని
పాప ముల జోలి  కేగక బ్రదుకునంత
కాల ముపకృతి జేయంగ  వలయు సుమ్ము

పున్నమి వెన్నెలయె వేడి పుట్టించె శివా !

మిన్నగ హాయిని నిచ్చును
పున్నమి వెన్నెలయె, వేడి పుట్టించె శివా !
సన్నని వర్షపు జల్లులు
మన్నున బడి యుష్ణ మగుచు మాతనువు లకున్

పద్య రచన -కార్తీ క దీపములు

మూర్తుల బోలిన ప్రమిదల
నార్తితొ  వెలిగించు చుండె నచ్చట భామల్
కార్తిక పున్నమి యౌటన
పూర్తిగ నట శివుని మహిమ బొగడుచు నుండెన్

తేజ !కార్తీక పూర్ణిమ దివస మగుట
నియమ నిష్ఠ ల తోడన నెలతు లచట
దీప తతిచేత గుడియంత దేజ రిల్ల
 వేలకొలదిగ దీపాలు బెట్టి రమ్మ !

దత్త పది -అసి -కసి -నుసి -మసి --కార్తీక పూర్ణిమ

అసిత మంత తొలగ ను సితము గలుగంగ
నావ రించి న మసి  పోవు కతన
కార్తికమున వచ్చు పూర్ణిమ దినమున
కసిగ వెలిగె దీప కాంతు లచట

పద్య రచన -దేవాలయములు

కనుల విందైన  దీపాలకాంతి తోడ
మృడుని  గుడులన్ని ధగధగ మె ఱ యు   చుండు
దనర కార్తీక పూర్ణిమ దినము నాడు
వీ క్ష జేయంగ జాలవు వేయి కనులు

ముమ్మాటికి నిజము

మనము కోరెడి వారల  మధ్య కాక
మనల కోరెడి వారల మధ్య గలుగ
ముదము గలుగును నోయమ్మ ! మదిని నిండ
నిజము ముమ్మాటి కీమాట  నిజముసుమ్ము

కొడుకు కూతు ళ్ళ నుట దప్ప కొంచె మైన
బ్రేమ లేమాత్రమును లేవు  మేమనగను
దరికి జేరరు పలుకరు తమకుదాము
ముక్త సరిగాను బలుకుదు రుక్త ములవి

పిలువరు తాతా యనుచును
బిలువరు మఱి బామ్మ యనుచు బిలువరు మమ్మున్
బిలువక పోయిన సరియే
పలు దూరము నుండ్రు మాకు భయమున నేమో ?

భయము కాదది  యనుకొందు  వరలువణకు
వారు పిలువని మాత్రాన వచ్చు మిగుల
నష్ట మేమియు లేదులే నాకు నిపుడు
వేరె  గలరులే మమ్ముల బిలుచు వారు

బ్రహ్మ కెఱు క

నోటి దూల గాండ్రు నూటికి పదిమంది
యుండ్రు భువిని మఱి ని  నొండు పనియు
లేక నెపుడు నితరు  లే ధ్యేయ ము గనిల
నాడి పోసి కొందు  రార్య ! వారు

ఇతర జనములు సేసె డి  యేప  నైన
నచ్చు బాటుకా  నందున నసుగు గొనుచు
నా ర్య ! యుందురు  నెపుడును నీ ర్ష్య తోడ
వారి బ్రదుకులొ  నిత్యము  వగలె మిగులు

బ్రదుక నేరరు నలుగురి బ్రజల మధ్య
మేము మాకుగా నధికుల మేయ  నుచును
గొప్ప లెన్నియో మఱి చెప్పు కొందు రిలను
వారి సంస్కార మంతియ , బ్రహ్మ కెఱు క

వార్ధ కమ్మున గావలె బడుచు భార్య

కన్నపిల్లల జేయూ త  మిన్న గాను
వార్ధ కమ్మున గావలె , బడుచు భార్య
యవస  రముయుక్త  వయసున  నలరు యువకు
నకు భు  వినిమఱి   నిజమిది  నమ్ము డార్య !


"వార్ధకంబున గావలె పడుచు భార్య
సత్యవతి" యంచు కోరగా శంతనుండు,
దేవవ్రతు డెంతొ భీషణ తీవ్ర ప్రతిన
జేసి,భీష్ముడై నుతిగాంచె జృంభణముగ

పద్య రచన -తమల పాకు

రక రకంబుల దినుసులు రమ్యముగను
తమల పాకున పైనన దనరె నచట
జీ ర్ణ  శక్తిని గలిగించు జీవు లకది
నాకు నీయమ్మ !తాంబూల మో కు  మారి !


తమలపాకున జూడగా తన్మయమున
పాణపట్టము పైనున్న పరమ శివుని
పలు రకమ్ముల పూలను పత్రములను
పూజ జేసిన రీతియే స్పురణ కలిగె. 

పద్య రచన -బా పూ జీ

దేశ మునకుస్వేచ్చను గోరి  దిశలు పదియు
జనుల  నొక్క ద్రా  టిననడి  పినమ  నుజుడ !
నీ దు  ధీశక్తి  నెన్నగ రాదు నాకు
వంద నంబులు నీకివె  వంద లాది .

న్యస్తాక్షరి ---వి -శ్వ -రూ -ప -నా లుగు పాదాలలో మొదట ఉండాలి కురు సభలో విశ్వరూపము ,,పద్యము .-ఆ టవెలది

వినుడు  సభికు లార!వినిపింతు నొకటి న
శ్వర మ గునది  యనుచు శాంతి కామి ,
రూప రహితు డపుడు రూపము దనది చూ
పంగ దనివి దీర వారు కనిరి

మహి పుట్టిన రోజు కార్య క్రమము

తెచ్చిరి పీజా బాక్సులు
దెచ్చిరి మఱి డ్రింకు లెన్నొ దెచ్చిరి కేకు
న్దెచ్చిరి తినుటకు ప్లేటులు
తెచ్చిరి యిక గ్లాసు లన్ని దెచ్చిరి యెన్నో

వరుస బెట్టిరి వాటిని భద్రముగను
కేకు కోయంగ సంతోష కేకు పీసు
పీ సు  లుగజేసి  పంచిరి ప్రీతి తోడ
వచ్చి నటువంటి యందరి  బంధు వులకు

కేకు కోయు నపుడు కేరింతలు మఱియు
హా పి  భర్తు డే  యనునట్టి  యఱపు లవియ
మారు మ్రోగెను గదియంత  మరల మరల
పిన్న పెద్దల యఱపులు   మిన్ను నంటె


బల్ల దగ్గర కూర్చుండి బాల లపుడు
తమకు వలసిన భో జ్యము ల్దమకు  తాము
వేసి కొనుచును దినుచుండ వేగముగను
చిత్ర మనిపించె  నందరి చిత్తము లకు

చిన్ని బాలుడు తననోట చీ కికొనుచు
చాకు లైటును నీయను జాప  చేయి
పిల్ల వానిగు  ణ మునకు బ్రీతి గలిగి
యబ్బు రంబును గలిగించె నందఱకును

బేసు మెంటున కేగిరి పెద్ద లపుడు
మేము సేవించి భోజ్యము మితము గాను
పలుకు లాడుచు నిద్దుర వచ్చు వరకు
పండు కొంటిమి హయిగ పరుపు మీద

పద్య రచన -యమ ధర్మ రాజు -ముసలమ్మ

తనదు కొఱ కునై సమవర్తి  తనర రాగ
నొక్క పదియు ని  మిషములు నోపి యుండు
సీరి యలుపూర్తి  తోడనే చేర నిన్ను
వత్తు  నోయము  డ ! మఱి నే   వత్తు, నిజము

దీపము బెట్టంగ దగును దెల వారంగన్

ఆ పర మశివుని దలచుచు
దీపము వెలిగించ నరుడు దేదీ ప్యము గా
బాపములుండవు కావున
దీపము బెట్టంగ దగును  దెల వారంగన్

ౘూపరి సూర్యుఁడు జనులకుఁ
దాపపుఁ దిమిరమ్ముఁ బాప ధవళిత కరుఁడై
తూపగు నిరులకు నిఁక త
ద్దీపముఁ బెట్టంగఁ దగును తెలవాఱంగన్!

కేన్సరు---నివారణము

నిషిద్ధాక్షరి -కవర్గము లేకుండా కాకాసుర వృత్తాంతము

వాయస రూపపుట సురుడు
పాయని రోషంబు తోడ బాలుని జిష్ణి
న్నాయువు తీయను వచ్చుట
ఛాయను హరి జూచి యపుడు చంపెను వానిన్

వాయస రూపపు ట సురుడు
పాయని మోహంబు తోడ భామను సీత
న్నా యా తావుల నొచ్చుట
వాయసపున్నే త్ర మొండు బా సె న్ద ర్భన్