ఖర పాదార్చనజేసి పుత్రునిన్ గనె గంజాక్షి మోదమ్మునన్

 కరమున్ మానసమందునన్ నిలిపి యాకాశీవిభున్ చంద్రశే

ఖర పాదార్చనజేసి పుత్రునిన్ గనె గంజాక్షి మోదమ్మునన్

నరయంగా నదియేకదా శివుని మాహాత్మ్యంబులోకంబునన్

భరణీ!నేర్వుమ యీశ్వరార్చనకు సాఫల్యంబు ముమ్మాటికిన్

ఖర పాదము గొల్చిగాంతగనె సత్పుత్రున్

 అరమరిక లేకయుండగ

నిరతము దాసేవజేయ నిర్మలబుద్ధిన్

గరముం భక్తిని శశిశే

ఖర పాదము గొల్చిగాంతగనె సత్పుత్రున్

చావొసగున్ విశేష సుఖసంచయమన్నది వాస్తవమ్మగున్

చావొసగున్ విశేష సుఖసంచయమన్నది వాస్తవమ్మగున్
మీవచనంబులన్ వినగ మీరని సంతస మయ్యెనెంతయో
జీవము గల్గీయున్నయెడ జీవితమంతయు దుఃఖమొందుచున్
పావని! యుండనోపుగద బాములనోర్చుచు నిజ్జగంబునన్

చావొసగు సమస్త సౌఖ్యములను

బ్రతికియుండ కలుగు బాధలు విరివిగ
పుత్రమిత్రభార్య పోరు వలన
నేది దేని నొసగు నిజ్జగ మునయన
చావొసగు సమస్త సౌఖ్యములను

పెనిమిటికేకదా ప్రసవవేదన గల్లును మిక్కుటంబుగన్

వినుము కుటుంబపోషణయు బెద్దలరక్షణ భార్యకోరికల్
పెనిమిటికేకదా ప్రసవవేదన గల్లును మిక్కుటంబుగన్
దినకర! వీరికోరికలు దీర్టగ నెంతయొ భారమైనయున్
బనిగొని చేయుచుండుచును బంధులమన్నన లందుకొమ్ముమా

పెనిమిటికేకలుగు,బ్రసవవేదన గడిదిన్

వినుముర కుటుంబ బాధలు
పెనిమిటికేకలుగు,బ్రసవవేదన గడిదిన్
గనగను భరించ రానిది
వనితలకున్ మరల జన్మ భరణిని సుమ్మీ

కారము గాంచినంతనె వికారము గాంతురు మౌనిపుంగవుల్

చూరగొనంగ మానసము చోద్యము నాకపుభామరంభయా

కారము గాంచినంతనె వికారము గాంతురు మౌనిపుంగవుల్

పారము నొందియున్ మునులు భ్రష్టులు నౌటకు కామవాంఛయే

కారణమౌట జూడ,విను గామముజేయును తొత్తువానిగా

కారముగని పొందెదరు వికారము మౌనుల్

 కారము లందుగననహం

కారము బెనుకీడుజేయు కవివర, వినుడీ

పారంగతులయి దురహం

కారముగని పొందెదరు వికారము మౌనుల్

మంగలవాడెభర్తయగు మానుము దుఃఖమికన్ దలోదరీ!

 అంగన,నాదుమాటవిను మందముబాటుగ మోక్షమందుకా

మంగలవాడెభర్తయగు మానుము దుఃఖమికన్ దలోదరీ!

చెంగటజేరి యాహరికి సేవనుజేయగ నెల్లవేళలన్

భంగముకాదు నీకదియ భావినిమేలును గూర్చుదప్పకన్

మంగలవాడే పతియగు మానుము దిగులున్

 మంగా!వినుమిది తిరునా

మంగలవాడే పతియగు మానుము దిగులున్

బెంగను వదులుమ యికనీ

చెంగటనేయుండునిజము శ్రీకరుడెపుడున్

నత్తరయంబునన్దిరిగెనాలుగుగ్రామములొక్కజామునన్

 అత్తిలి,కొత్తపేట,తడ యాదగిరిన్వడి నేగినాదుమే

నత్తరయంబునన్దిరిగెనాలుగుగ్రామములొక్కజామునన్

సత్తెపుకాలపున్,మనిషి ఛాందసమెక్కువయౌటచే దమిన్

సత్తువలేకపోయినను శక్తిని గూర్చుకు తిర్గుచుండునే

నత్త! తిరిగి వచ్చె నాలుగూళ్ళు

 బారసాల యనుచు పయనమై నాదుమే

నత్త! తిరిగి వచ్చె నాలుగూళ్ళు

కాలునిడవ కుండు కారణంబుననామె

తిరుగుచుండు నూళ్ళు ధీరయగుచు

జూడగనేగు సిగ్గుపడిచూడదు చూడకయుండ లేననున్

 వేడుక మీరగా గిరిజ భీముని మానసమందునన్ గనన్

జూడగనేగు సిగ్గుపడిచూడదు చూడకయుండ లేననున్

వీడగరాని ప్రేమయది వేవురు చెప్పిన లేదులాభముల్

వాడిగ కంతుబాణముల భారము సోకిన నంతియేకదా

చూడనేగును సిగ్గిలి చూడదయ్యె

 రాముచేతిలో ధనువది రమ్యముగను

ఫెళ్ళు మనుచును విఱుగగ బ్రీతితోడ

చూడనేగును సిగ్గిలి చూడదయ్యె

సరసి యగు సీత చెలికత్తె సన్నుతించ

వికృత రూపముల్ గలవారు ,విధుడు మరుడు

 రాహుకేతువు లిరువురు రహినిజూడ

వికృత రూపముల్ గలవారు ,విధుడు మరుడు

వారి వారల వృత్తుల నారితేరి

జగము నందున బ్రఖ్యాతులగుట వినమె?

ప్రార్ధన

చిరకాలమ్ము సనాతనార్ష గుణ సంశ్లేషైక సన్మానసుం 
బర మార్థాతత శోధనార్థ పరితప్తస్వాంత సంచారినిన్ 
గురు సేవానుగ తాఖిలాంచిత మహా గుప్తార్థ విజ్ఞానినిన్
దరహాసాస్య విరాజమాన జనకున్ ధాతాభునిం దల్చెదన్ 

by kameswararao

 

 

పరువును దీయువారలె శుభంబునుగూర్చు హితుల్ సుబాంధవుల్

దురితము లెన్నియోసతముదోర్బల మొప్పగ జేయువారిదౌ
పరువును దీయువారలె శుభంబునుగూర్చు హితుల్ సుబాంధవుల్
కరమును మేలుజేయుట సుకర్మమునౌనను భావనంబుతో
పరులను హింసజేయుటయు బర్వును దీయుట మేలుగాదుగా

పరువు దీయువారె బంధు హితులు

 సాధు జనులనెపుడు సంతోషబఱచగ

దురిత కర్మ జేయు దుష్టజనుల

పరువు దీయువారె బంధు హితులు

సాధురక్షణంబె జగతి కోరు

స-హో-ద-రి యతిగ

 సంతసంబున రాఖీని సాదరముగ

నుర్వినిజరుపు కొనగమ హోత్సవముగ

దనదు పుట్టింట యుండెడు తమ్ముదరికి

ప్రియము తోడను వచ్చిము రిసెనుసహజ

పుళ్ళకునుప్పుకారములబూతగ నద్దిన మేలుగల్గెడిన్

 గుళ్ళకు గోపురంబులవి కూర్మిని భక్తిని నిచ్చునట్లుగా

వ్రేళ్ళకు నుంగరంబులను బ్రీతిగ దొడ్గిన నందమౌవలెన్

కాళ్ళకు చెప్పులున్ మఱియు కళ్ళకు కాటుకవోలె,బెండవే

పుళ్ళకునుప్పుకారములబూతగ నద్దిన మేలుగల్గెడిన్

పుళ్ళకు కారమ్మె మేలు పూతగ నద్దన్

 కాళ్ళకు చెప్పులె యందము

కళ్ళకునిక యందమౌను కాటుక యెపుడున్

నోళ్ళకు రుచినిచ్చెడు వే

పుళ్ళకు కారమ్మె మేలు పూతగ నద్దన్

ధర్మజుడాంజనేయునకు దండ్రి సుయోధను మేనమామయున్

ధర్మజు గూరిచిన్ విమల దానిటు చెప్పెను రామరాజుతో
ధర్మజుడాంజనేయునకు దండ్రి సుయోధను మేనమామయున్
ఘర్మము నుండి వచ్చుటన గన్గొనలేకను సత్య,మట్లుగా
షర్మిళ! చెప్పెగాని,విను సాధుజనాదరణుండెయ్యెడన్

ధర్మజుండాం,జనేయుని తండ్రియెకద

ధర్మపాలన తత్పరుడార్య!యెపుడు
ధర్మజుండాం,జనేయుని తండ్రియెకద
వాయుదేవుడు నాల్లవ వాడు పంచ
భూతములయందు ప్రాణుల బ్రోచునతడు

జారుల నిత్యకృత్యములుసజ్జన మోదముగూర్చకుండునే

 తీరని కోరికల్ హరికి దెల్పుచుబ్రార్ధన జేయనేగగా

నోరిమితోడ నర్చకుడ యొప్పగు నాదర ణంబుతోడ మా

పేరును గోత్రమున్ నడిగి బేరిమి తోడను బూజజేయుపూ

జారుల నిత్యకృత్యములుసజ్జన మోదముగూర్చకుండునే

జారులకృత్యములగని సుజనులు మురిసిరే

 పేరును గోత్రము లడుగుచు

వారియు నిక బాలతోడ పశుపతి నెపుడున్

బేరిమి నభిషించెడుపూ

జారులకృత్యములగని సుజనులు మురిసిరే

వేపాకుల పచ్చడిదిన వేడ్కజనించెన్

 సాపాటులోనయీకరి

వేపాకుల పచ్చడిదిన వేడ్కజనించెన్

పాపా!సూనృత మియ్యది

యీపూటకునీ వుకూడ యియ్యది తినుమా

ర్వేపాకున్ గొని చేయపచ్చడి నహోవేడ్కన్ భుజింపందగున్

 పాపా!చెప్పుదునీకెయొక్కటి భారంబు నాయన్క క

ర్వేపాకున్ గొని చేయపచ్చడి నహోవేడ్కన్ భుజింపందగున్

మాపున్ జేయుమయంచు జెప్పుమ యుమామాహే శ్వరాశర్మకున్

నీపుణ్యంబును జేయగోరుదునునే- నిష్టంబుగాజేయుమా

ఇంతిని గౌగిలించెను జితేంద్రియుడైన మునీంద్రుడక్కటా

 అంతయు మాయగానయెను నందఱు జూచుచునుండగాసభన్

నింతిని గౌగిలించెను జితేంద్రియుడైన మునీంద్రుడక్కటా

వింతగ దోచెనాఘటన వేములవాడను జూచితే రమా!

కంతుని బాణముల్ మునికి గట్టిగనాటెనొ యేమొ యిట్లయెన్

యింతినింగౌగలించె మునీంద్రుడకట

 గాదిసూనుని దపమును గంగపాలు

జేయ,యింద్రుడు పంపగా జేరిమునిని

నాట్యమాడగ గామాన మోహితుడయి

యింతినింగౌగలించె మునీంద్రుడకట

స్వాతంత్ర్రముదొరికె విడువవా దాస్యంబున్

 తాతల కాలను పోయెను

నూతనమౌ తరము వచ్చె నొవ్వగలేలా?

మాతా!యీపని యేమిటి

స్వాతంత్ర్రముదొరికె విడువవా దాస్యంబున్ 

జాతింనేర్చెను నేమొ దాస్యమువిడం సంస్కారమడ్డొచ్చెనే

 స్వాతంత్ర్యమ్ము లభించినన్ విడదు దాస్యంబేల యీజాతికిన్

మాతా!చక్కటిప్రశ్న వేసియుమమున్ మాట్లాడకుండంగ మా

చేతన్ సత్యమువినం నోపుదువె?దాసీవోలె జీవించయీ

జాతింనేర్చెను నేమొ దాస్యమువిడం సంస్కారమడ్డొచ్చెనే

నూకలు నానిపోవుటకు నూఱుయుగమ్ముల కాలమయ్యెడిన్

 మాకనపాలెమందుగల మామిడి రంగయ పూటపూటకున్

రూకలు లెక్కపెట్టుచును రూప్యము లన్నియు లేనిచోనికన్

నాకసమంతయున్ హడలు నట్లుగ భీకరనాదుతోననెన్

నూకలు నానిపోవుటకు నూఱుయుగమ్ముల కాలమయ్యెడిన్

నూకలు నానుటకువలయు నూఱుయుగమ్ముల్

 మాకనపాలెపు యువకుని

రూకలు చేజాఱిపోవ రొప్పుచు మిగులన్

నాకము వినబడ యిటులనె

నూకలు నానుటకువలయు నూఱుయుగమ్ముల్

సమరముమాని శూలిరభసమ్మున బాఱెను ప్రాణరక్షకై

సమరము జేయవచ్చియును శత్రుగణంబుల దూకుడుంగనిన్
సమరముమాని శూలిరభసమ్మున బాఱెను ప్రాణరక్షకై
సమయము జూచి వచ్చి మఱి సైన్యము దోడుగరాగ ,దప్పకన్
విమతుల యంతుజూసెదను భీకర యుద్ధముజేసి వారితోన్ 

సమరమ్మును వీడి శూలి చయ్యన బాఱెన్

అమరావతి భటుడొక్కడు
నమితోత్సాహంబునొంది యాజికి వెడలన్
విమతుల బాణపు ధాటికి
సమరమ్మును వీడి శూలి చయ్యన బాఱెన్ 

దత్తపది అమ్మ-కొమ్మ-నిమ్మ-బొమ్మ

 అమ్మహామహు గృష్ణుని యాదరమున

సంధి జేయుట కొఱకునై సత్వరముగ

బొమ్మని దమకు నిమ్మనె బురములైదు

నందుకొమ్మిక బావరో వందనమని

దయను బ్రార్ధించె గృష్ణుని దర్మరాజు

శుభాకాంక్షలు

 అమ్మ నాన్నల విడిచియు  నరుగు దేర
     బెంగ  యుండును నిజమిది  బేల ! నీ కు
     అత్త లోనన జూడుమ యమ్మ నికను
   కుదుట పడునమ్మ  మనసునీ  కోమ లాంగి

అప్పుచేసి యెపుడు పప్పు కూడుదినకు
అప్పు వలన మనకు ముప్పు కలుగు
అప్పులేనివాడు హాయిగ జీవించు
అప్పు నిప్పు వంటిదమ్మ!వినుము

పరనింద సేయకెన్నడు
పరనిందనుజేయ మిగుల పాపముగలుగున్
పరనింద,దనను బొగడుట
నిరవుగ నిలమంచికాదు నెవరికి నైనన్


మాన వత్త్వంబు తోడన మసలు కొనుచు
మానినుల యందగుచు  దల  మానికముగ
పిల్ల పాపల తోడన  చల్ల గాను
నిండు నూరేళ్ళు  బ్రదుకుమా  నెమ్మనమున

సకల శుభములు గలిగించు శంకరుండు

నా యు రారోగ్య సంపద లన్ని యిచ్చి

కంటికిని రె ప్ప యట్లయి కాచు గాత !

యి వ్వ ధూవరు ల నిరత మింపు మీర

 

నన్నయ,యాంధ్రభోజుడనినన్ సరియంచును మెచ్చిరెల్లరున్

మిన్నగ భారతంబునిల మెప్పగునట్లుగ వ్రాసెనేగదా
నన్నయ,యాంధ్రభోజుడనినన్ సరియంచును మెచ్చిరెల్లరున్
పన్నుగ గృష్ణరాయలిల భాషను లెస్సగు దెన్గులోనదా
చెన్నుగ ,నొప్పునట్లుగను జిందులుమీరగ వ్రాయకావ్యమున్

ఆంధ్రభోజుడు నన్నయ్య యనుటనిజము

ఆదికవియని నన్నయ్య నండ్రు వోలె
భాష లన్నిటి యందున ప్రధమ మైన
తెలుగు నందున కావ్యమ్ము తేజరిల్ల
ఆంధ్రభోజుడు నన్నయ్య యనుటనిజము

ఉత్తముడంచు బేర్కొని ,యయోసతిగోరుకోనెన్ విడాకులన్

 అత్తకు జేసె వందనము హర్షము నొందితి మిక్కిలిన్ మగం

డుత్తముడంచు బేర్కొని ,యయోసతిగోరుకోనెన్ విడాకులన్

జిత్తుగ ద్రాగివచ్చి పతి చిత్తుగబాదగ నెల్లవేళలన్

మత్తును గారణంబుగను మారెను నట్లుగ మంచివాడులే

డుత్తముడని,విడాకులనువిద గోరె

 సంతసించెను నెంతయో శైలజ మగ

డుత్తముడని,విడాకులనువిద గోరె

దినముదినముబీడించ పతి,సరి యైన

మార్గమనుకొని జేసెను మానవతిగ

మదనుని కంటిమంటలకు మాడె ద్రినేత్రుడు చిత్రమయ్యెడిన్

మదనుని కంటిమంటలకు మాడె ద్రినేత్రుడు చిత్రమయ్యెడిన్
మదమున బల్కుచుంటివ?యమానుషపల్కులు న్యాయమా రమా
ముదమున నుంటివేయికను మూర్ఖునివోలెను బల్కుపల్కియున్
మొదటిగురుండు శంకరుడు మోమును వంచుచుమ్రొక్కుమా వెసన్

మరుని కంటిమంట మాడ్చెశివుని

మూర్ఖుడొకడు పలుక మోమోటముబడక
మరుని కంటిమంట మాడ్చెశివుని
నొజ్జ చెప్పెనిటుల యోరి!వినుము
మరుని సంహ రించె హరుని కన్ను

జమునను జూడగావిజయ శాంతిలభించెజయప్రదమ్ముగన్

 విమల మనంబు గల్గుచును వెన్నెలవోలెను వెల్గునాసతిం

జమునను జూడగావిజయ శాంతిలభించెజయప్రదమ్ముగన్

మమతలె యుట్టి చెందగను మాన్యతతోడను జిత్రమందులీ

నమయినరీతి చిత్తమున నాట్యముజేయుచు నుండునేగదా

జమున జూడ విజయశాంతిదక్కె

 నాదు మనుమరాలు నాట్యమాడగనిన్న

యూరివారలపుడ యుత్సుకతన

వేయి విధములుగను వినుతించ ముఖపంక

జమున జూడ విజయశాంతిదక్కె

వనధర్మమ్మును బూన లోకులకుసౌభాగ్యమ్ము ప్రాప్తించులే

 వినయంబొప్పుచు దానధర్మములు దావేవేగ గావించుపా

వనధర్మమ్మును బూన లోకులకుసౌభాగ్యమ్ము ప్రాప్తించులే

వినుచో సత్యము మీరలందరును భోవీరేశ్వరాయా!వెసన్

గనగన్ సౌఖ్యములన్నియున్ ధరనువేకైవశ్యమౌధరన్

వనధర్మము బూనుజనులు భాగ్యము గనరే

 అనయము శివునిం జూచుచు

మనమున ధ్యానించుచుండు మనుగడ గలరై

వినయము దానములను పా

వనధర్మము బూనుజనులు భాగ్యము గనరే

అతివినయమ్ము ధూర్తులగు నాంధ్రులక్షణ మందురెల్లెడన్

 సతతముగౌరవించుచును సజ్జనభావము గల్గుచుండగా

నతివినయమ్ము ధూర్తులగు నాంధ్రులక్షణ మందురెల్లెడన్

మతిచెడువాని పల్కులవి మర్మపుమాటలు బల్కనోపునే

యతివినయమ్ము లాంధ్రులని హారతులిచ్చెను దేశదేశముల్

అతివినయము గల్గినట్టి యాంధ్రులు ధూర్తుల్

 సతతము గలహము లాడుచు

నతలాకుతలంబుజేసి యాప్తుల యాస్తుల్

నతులను జేయుచు నెదుటన

అతివినయము గల్గినట్టి యాంధ్రులు ధూర్తుల్

దున్నను,సూదిబెజ్జమున దూర్చెద మీరలు మెచ్చురీతిగన్

అన్నరొ గడ్డివాములకు నడ్డము వచ్చెనుగట్టుమా వెసన్
దున్నను,సూదిబెజ్జమున దూర్చెద మీరలు మెచ్చురీతిగన్
గన్నులు మూసిదెర్వగనె గాంచుడు దారమునిప్పుడే వెసన్
నెన్నగ జాలకష్టమిది యేబది యేండులు దాటువారికిన్

దున్ననుదున్నను,సూచీబిలమున దూర్చెదగనుమా

అన్నా!కట్టుమ ఱాటికి
దున్నను,సూచీబిలమున దూర్చెదగనుమా
కన్నుంగవ మూసితెఱచి
కన్నంతనె బాల!యిపుడె కలకాదుసుమా

 

తట్టెడుపద్య మొక్కటికదా మురిపించును తట్టెడేలనో

పట్టును లేనివెన్న్నయిన భావము మంచిగ లేనిచో మదిన్
తట్టెడుపద్య మొక్కటికదా మురిపించును తట్టెడేలనో
కట్టడి జేయగా దగును కబ్బములెన్నియొ వ్రాయుకంటె దా
పట్టును గల్గుపద్యములు వ్రాయగనుండువిధంబుగానికన్

తట్టెడు పద్యమ్ము చాలుతట్టెడవేలా?

,చట్టున నర్ధము నగుచును
బిట్టగు భావంబు గలిగి భేషుగ దనరన్
బట్టును గల్గుచు నికమది
తట్టెడు పద్యమ్ము చాలుతట్టెడవేలా?

ఎవడే యెవ్వడె యెవ్వడేయెవడెతానెవ్వాడె యెవ్వండొకో

 జవరాండ్రందఱి కోకలన్ గవిసి వశ్యంబునగావించువా

డెవడే యెవ్వడె యెవ్వడేయెవడెతానెవ్వాడె యెవ్వండొకో

యవనీనాధుడు కాడొకో దలచస్వర్గాధీశుడోగృష్ణుడో

వివరం బొప్పగ దెల్పుమా కమల! వేవేలంగ బ్రార్ధించెదన్

ఎవడే యెవ్వడె యెవాడె యెవ్వడెయెవడే

కవనము జెప్పెద వినుడీ

భవితను గుఱిచియు నికగతిఫలముల గూర్చిన్

వివరముగ నని పలుకువా

డెవడే యెవ్వడె యెవాడె యెవ్వడెయెవడే

పొలతి!నిజంబిదేగరికపోచయె చాలును,గట్టనేనుగున్

కలుషితమైన దేహమును గావగ మంత్రమువేయ యత్తఱిన్
పొలతి!నిజంబిదేగరికపోచయె చాలును,గట్టనేనుగున్
బలమగు గొల్సుచేత ,నికవంతలు బెట్టక లొంగియుండుగా
గలనున సైతమున్ బసిరిగడ్డిని జుల్కనజేయ యొప్పునే

గరిక పోచతో నేన్గును గట్ట వచ్చు

గరిక పోచతో నేన్గును గట్ట వచ్చు
దెలివి తేటలు గల్గుచో దేనినైన
జేయ వచ్చును ,మృగరాజు సింహమరయ
చంపబడెనుగా గుందేలు చర్య వలన