(౧)
శతకం బొక్కటి వ్రాయ నెంచితిని మీచారిత్ర్యముల్ చాటుచున్
నుతియింతుం దమ లీలలన్నిటిని నే నోరార రమ్యంబుగా
వెతలం బెట్టక శక్తి నిచ్చి నను దీవింపంగ రావే నమ
శ్శతముల్ సేసెద భక్తినిం దిరుమలేశా భక్త రక్షాగ్రణీ!
శ్రీసతి భీకరాగ్రహము శ్రీపతి శాంతము గాదె మిమ్మిలన్
భాసిత సప్తశైలయుత భారత విశ్రుత పుణ్య భూమినిన్
హాస విలాస రేఖల విహార నివాసము సేయ నిల్పె సం
త్రాస జనాళి రక్షణకు రాజనిభానన వేంకటేశ్వరా! 1.
నుదుటను నామ మొప్పెను గనుంగవ కన్పడ కుండు నట్టులన్
సదమల దామ మొప్పెను భుజద్వయ భాసిత భూషణమ్మనన్
ముదిత లలంకరించి రట ముచ్చట గొల్పుచు వక్షమందునం
దదసదృ శాకృతిన్నరయ ధన్యుల మైతిమి వేంకటేశ్వరా! 2.
శంభుని కంఠ మందున విషమ్మును చంద్రుని యందు మచ్చయున్
గుంభిత తాపమే యినుని క్రూర కరమ్ములఁ దల్లడిల్లగన్
గుంభన రీతిఁ జంపె వనిఁ గోతిని రాముడు నట్టి దోషముల్
సంభవ మన్న మీ కడ నసత్యపుఁ బల్కులు వేంకటేశ్వరా! 3.
కలువలు పూయ నేర్చునె ప్రకాశిత చారు శశాంకుఁ గానకే
వలవల యేడ్చు పద్మములు పశ్చిమ దిక్కున సూర్యు డున్నచో
వెలవెలఁబోవు గేహములు పేరిమి పూజలు సల్పకున్నచో
నిలయము సత్య సంపదకు నీ భజనావలి వేంకటేశ్వరా! 4.
సుందర దివ్య విగ్రహము సూర్య శశాంక నిభాక్షియుగ్మ పా
రీంద్ర నిభావలగ్న పరిలిప్త సుగంధ నితాంత గాత్ర మా
నందమ యాభయప్రద ఘనద్యుతి హస్త వికాస మూర్తివే
నందిత పద్మగర్భ సురనాథ మహేశ్వర వేంకటేశ్వరా!
(౨)
శ్వేత వరాహ ధారణ నభేద్య నిశాటు హిరణ్య నేత్రునిం
బ్రీతి నొసంగఁ గంజునకు భీకర లీల వధించియున్ యథా
రీతిని నిల్పి భూమిని విరించి మహేశ్వర వాంఛ తీర్పగన్
భాతిని నిల్చితే కలిని భక్తులఁ బ్రోవగ వేంకటేశ్వరా! 6.
మోదము గూర్ప జానకికిఁ బుణ్య చరిత్ర దశాస్య ధర్షితన్
వేదవతిన్నుదర్చి నట వింతగ సీతగ మార్చి నిల్ప శా
తోదరి లంక యందిడుము లొంద వరంబు నొసంగి రాముడే
వేదనఁ దీర్ప పద్మయనఁ బృధ్విని పుట్టెను వేంకటేశ్వరా! 7.
భామలఁ గూడి పద్మజ నభఃపతి నందన సంచరింపగన్
భీమ కరీంద్రు డుగ్రుడయి భీతిలఁ జేసె కరేణు యుక్తమై
యా మద హస్తి నిన్నుఁ గని యాదర మొప్ప నమస్కరించెనే
నీ మహిమల్ విచిత్రములు నీరజ లోచన వేంకటేశ్వరా! 8.
చెలువము మిన్ను మీఱగ నశేష జనాళినిఁ బ్రోవ నెంచి డా
పల దరి భూరి భూసతియు పద్మదళాలయ దక్షిణంబునన్
సలలిత భామలిద్దరును సన్నుతి సేయుచు నిన్ భజింపగం
గలియుగ మందు నిల్చితివి కామిత దాయివి వేంకటేశ్వరా! 9.
అన్నియు నీవ యంచు హృదయాంతర మందున నిల్పి భక్తినిం
గన్నుల నీరు నిండగ వికారము లన్నియు వీడి వేడ నా
పన్నుల దుఃఖనాశనము పన్నుగఁ జేసి తరింపఁ జేతువే
సన్నుత దేవదేవ విధి శక్రముఖామర వేంకటేశ్వరా! 10.
లాభము లేని వర్తకము లౌకిక సౌఖ్యము లిచ్చు విద్యలున్
లోభికి యున్న సంపదయు లోక మెరుంగని కావ్య సృష్టియుం
బ్రాభవ మెంత యున్నఁ దవ పావన పూజలు లేని గేహముల్
వైభవముల్ నిరంతరము వ్యర్థములే సుమి వేంకటేశ్వరా! 11.
మానుగ భాషణమ్ములను మానవు లందరి తోఁ జరించితే
మానని తొండమానుని ప్రమాదపు చర్యలు గాంచి వేదనన్
మౌనముఁ బూని నిత్యమును మర్త్యుల కింక నగోచరమ్ముగ
న్నా నగ సప్త వల్లభుడ వైతివి చిత్రము వేంకటేశ్వరా! 12.
ఘనములు కల్గు నత్తరి సుఖమ్ములఁ దేలెడు వేళ బంధువుల్
తనయులు దార తోడ ధనధాన్యము లాదిగ పెక్కులుండగన్
నిను మది భక్తినిం గొలువ నేరక పాపఫలమ్ముఁ బొందినన్
ఘనముగ దుర్గతిన్ వెతలఁ గందుదు రెల్లరు వేంకటేశ్వరా! 13.
పాచిక లాడ నేర్తునె యపార కవిత్వ పటుత్వ సంపద
న్నీచరణారవిందముల నేర్పుగఁ గీర్తన సేయ నోపనే
తూచగ నోప విత్తములఁ దోరముగా నిను నే విధంబునం
గాచగ నేర్తు వయ్య ననుఁ గంజదళాంబక వేంకటేశ్వరా! 14.
మరువక వ్యూహలక్ష్మి యను మంత్రము పుణ్యతమంబు పాడగన్
విరివిగ నాత్మ రాము డను విప్రుడు పూర్వ భవాఘ తప్తుడున్
సురుచిర సంపదౌఘములఁ జోద్యము మీరగ నందెనే శుభం
కరమగు నీదు సత్కృపను గారవ మొప్పగ వేంకటేశ్వరా! 15.
(౩)
చేవ నొసంగి స్వామిగను జేయు తటాకము తాన మాడినం
గావున స్వామి పుష్కరిణి గా వచియింతురు దీని నెల్లరున్
క్ష్మావిభు డయ్యె శంఖణుడు స్నానము సేయగ భ్రష్ట భూమికిం
బావన వారిజాకర సుపాలన వైభవ వేంకటేశ్వరా! 16.
తలచెద శ్రీసతీ రమణుఁ దాపస మానస పారిజాతముం
బలికెద వేంకటాచల నివాస మనోహర కీర్తనావళుల్
కొలిచెద నర్థిలోక వరగుప్తి శుభప్రద దివ్యహస్తునిన్
విలసిత కాశ్యపేయ పరివేష్టిత సన్నుత వేంకటేశ్వరా! 17.
భవ్యము మంగళప్రదము భాసిల వక్షము నందు లక్ష్మియున్
దివ్యము నీదు దర్శనము దీన జనోద్ధరణప్రకాశమున్
శ్రావ్యము నీ చరిత్రము పరాత్పర! సన్నుత! భక్తవత్సలా!
యవ్యయ! సంకటాపహర! యజ్ఞవరాహమ! వేంకటేశ్వరా! 18.
గాయక మెంచగం గృత యుగంబున నంజన శైల మందుఁ ద్రే
తాయుగ మందు విష్ణువు నితాంత రతిన్ వసియించు నండ్రు నా
రాయణ శృంగి సింహగిరి రంజిలు ద్వాపర మందునం గలి
న్నాయత కీర్తి వేంకట నగాంతర మందున వేంకటేశ్వరా! 19.
[గాయకము=మర్మము]
భూరి కుమార ధారిక యపూర్వ తటాక నిమజ్జనంబు స
త్పూర సురాపగాది నద పుణ్య నిమజ్జన తుల్యమట్టి కా
సార తటీ స్థితాగ్నిభవ సన్నుత హర్షణ దీన రక్షకా
భారమునీద యంచు మదిఁ బన్నుగఁ గొల్తుము వేంకటేశ్వరా! 20.
దినకరు డుండ కుంభమున దివ్యము మాఘపు పౌర్ణిమా తిథిం
దనర మఘాభ మత్తరిని దర్పము వీడి కుమార ధారికన్
మునుగగ మధ్య ఘస్రమునఁ బుణ్య ఫలమ్ము ప్రకాశమౌ నటం
గనికర మొప్పఁ గాచెదవు కంటికి రెప్పగ వేంకటేశ్వరా! 21.
అంబర రత్న మింపుగ విహారము సేయగ మీన రాశినిం
దుంబుర తీర్థ తోయములఁ దోఁగగ భక్తినిఁ బౌర్ణమీ తిధిన్
సంబర మొప్ప ద్వాదశభ సంయుత తుర్యపు కాల మందు న
న్నంబల గర్భ జన్మములు నంటవు నీదయ వేంకటేశ్వరా! 22.
[ద్వాదశభ=12వ నక్షత్రము, ఉత్తరఫల్గుని ; తుర్యపు కాలము = నాల్గవ దైన బ్రహ్మ ముహూర్తము, తెల్లవారుఝాము]
శూరుడు మేష రాశి గన శూరతఁ బున్నమి నాటి వేకువం
బారగ చిత్త యత్తఱిని బాంధవ నందన దార యుక్తమై
గౌరవ మొప్పగన్ గగన గంగ సరోవర మందుఁ దోగగన్
మూరిన ప్రేమ నిచ్చెదవు మోక్షము మాకిల వేంకటేశ్వరా! 23.
[ గగనగంగ = ఆకాశ గంగ]
మిహిరుడు వాహ రాశిఁ జన మింటిని ద్వాదశి శుక్ల కృష్ణలన్
మిహిర కుజాఖ్య వారములు మేలుగ పాండవ తీర్థ మందున
న్నిహమున దుఃఖ నాశనము నింక పరమ్మున సౌఖ్య రాశులున్
సహనము తోడఁ దోగగను జక్కగ నిత్తువు వేంకటేశ్వరా! 24.
నియతిని సప్తమీ తిధిని నిర్మలుడై రవివార మందు హ
స్త యుతము నైన నుత్తమపు తారల నైనను దోగినన్ సుధా
మయ జలమం దనంత గిరి మస్తక నిర్ఝర పాపనాశ నా
హ్వయమున కోటి జన్మ కృత పాపము లుక్కును వేంకటేశ్వరా! 25.
[అనంతగిరి=శేషాచలము]
(౪)
గురువటఁ బుష్య యోగమునఁ గూడగ నా శ్రవణా భ యుక్తమై
పరగెడు సోమ వారమునఁ బన్నుగఁ దోగగ దేవ తీర్థమం
దు రమణఁ గల్గు నెల్లరకుఁ దోరపు టాయువులుం గులాభివృ
ద్ధి రుచిర సంతతీశ భవదీయ దయేక్షణ వేంకటేశ్వరా! 26.
[శ్రవణాభ = శ్రవణానక్షత్రము]
బాలుని రంగదాసుని విభాసిత కాయుని భక్తశేఖరుం
బాలిత పుష్పధామ సుమభవ్యసుదామ సమర్పణార్థి స
త్శీలుని స్వామిపాద నత శీర్షుని భావిజ తొండమానునిన్
మేలుగ గాచి తీవు పరమేష్ఠి సుపూజిత వేంకటేశ్వరా! 27.
కేకిలలామ నిత్య పరికీర్తిత తోషణ! నీరజాక్ష! వ
ల్మీక నిగూఢపాద! సకిరీటవరాభరణోజ్వలాంగకా!
ప్రాకట శంఖ చక్ర సుకరండ గదాయుధ హస్త భూషితా!
శ్రీకర! భూరమావిరళ సేవిత! కావవె వేంకటేశ్వరా! 28.
[కేకిలలామ = శిఖిధ్వజుడు ; కుమారస్వామి]
శ్రీసతి పూర్వ మొక్క తరి చిత్రముగన్ ముని శేఖరుండు దు
ర్వాసుని ఘోరశాపమునఁ బద్మదలాక్షుడు తోడురాగ భూ
వాసిగఁ జేసె సంయతినిఁ బద్మ సరోవర వాటికా తటిన్
వాసికి నెక్కె నక్కొలను పాపహరంబుగ వేంకటేశ్వరా! 29.
భూరి వరాహ రూపమున బోయని క్షేత్రపు శాలి ధాన్యముం
గోరి భుజింపఁ బాదముల గుర్తులు సూచి నిషాదు డేగి యా
దారినఁ బుట్ట లోనఁ గిటిఁ దాఁ గని త్రవ్వగ మూర్ఛ సెందెనే
నేరడు నిన్నిలన్ వసువు నేరము సైచితి వేంకటేశ్వరా! 30.
చెప్పితి వీవు పుత్రుడు భజింప నిషాదుని నావహించి మీ
రిప్పుడ యేగి తెల్పుడిటు లిప్పుర నాథుడు తొండమాన్ ఘనుం
డొప్పుగఁ బుట్టనుం గడుగ నుత్తమ నీలపు గో పయస్సునం
జప్పునఁ గాంతు రొక్క శిలఁ జక్కగ నంచును వేంకటేశ్వరా! 31.
ఖోలక మందునున్న శిలఁ గూర్మినిఁ దీసి వరాహ వక్త్రమున్
లీలగ నంక పీఠ తట లేఖిత భూసతి రూపు భాసిలన్
మేలుగఁ జెక్క స్థాపితము మేదినిఁ జేసెను తొండమానుడుం
బూలును భవ్య పత్రములఁ బూజలు సల్పుచు వేంకటేశ్వరా! 32.
పాద యుగంబు బుట్ట నిరపాయము దాగిన శ్రీనివాసునిన్
మోదము మీర గాంచి పదముల్ పరిశుభ్రము సేసి పాల నా
మోదిత వేదమంత్రములఁ బూజలు సల్పి చరింప భక్తినిన్
మేదినిఁ దొండమానుడట మీదయఁ బొందెను వేంకటేశ్వరా! 33.
గౌరవ చించ చంపక నగమ్ములు వేంకట నాధ మాధవ
శ్రీరమ వాసయోగ్యముల రెంటిని దక్క నగాన్య ఛేదనం
గూరిమిఁ దొండమానుడిలఁ గోర రమేశుడు స్వప్నమందుఁ బ్రా
కారము నంత రమ్యముగఁ గట్టెను ధన్యత వేంకటేశ్వరా! 34.
నేరుగ రాజ మందిర వినిర్గత భవ్య సుఛిద్ర మార్గముం
బారగఁ జేసి యద్రికి సభార్య సుతేతర బంధు సంఘముల్
వీరుడు తొండమానుడల వేంకట నాధ పదాబ్జ పూజలం
గౌరవమొప్పఁ జేయుచు సుఖమ్ములఁ దేలెను వేంకటేశ్వరా! 35.
(౫)
ఆయత చంద్ర వంశజుడు నాతత కీర్తి విభూషణుండు నా
రాయణ నామధేయుడు విరాజిత శీలుడు పుణ్యమూర్తియుం
బాయని భక్తి నేర్పఱచె స్వర్ణ విమానము వేంకటాద్రినిన్
ధ్యేయము నెల్ల భక్తులకు దివ్య నిధానము వేంకటేశ్వరా! 36.
కుర్వ నివాసి యుత్తముడుఁ గుమ్మరి భీముడు దైవ భక్తుడున్
సర్వము విష్ణు మూలమని సన్మతి మృణ్మయ పత్ర రాజినిన్
గర్వము వీడి కొల్వగ సకాంతయ చేరెను విష్ణు లోకమున్
సర్వ ఖలవ్యయమ్మునను సత్వర మింపుగ వేంకటేశ్వరా! 37.
పుణ్య తమమ్ము లయ్య మధు పూరిత తావక నామ కీర్తనల్
గణ్యము గాదు మీ దగు నఖండ మహాత్మ్యము నేరికిన్ ఘనా
రణ్యము లందు నున్నను సురక్షితులే భవదీయ భవ్య కా
రుణ్య వితానమున్న నిల రోచిత లోచన వేంకటేశ్వరా! 38.
శేష నగాధి వాస రత! శీఘ్ర వృషాక్షి సుగోచరా! సదా
తోషద నాధఖాత తట! తోయజ నేత్ర! సుమేరు పుత్ర సం
తోషద శైలనాధ! లసదుత్తమ విష్ణు సదాభిధాన! సం
భాషణ భవ్య పుష్ప యుత వాత సుపూజిత! వేంకటేశ్వరా! 39.
[ వృషాక్షిసుగోచరా = వృషదృగ్గోచరా; నాధఖాతము= స్వామి పుష్కరణి; సుమేరుపుత్ర సంతోషద శైలనాధ = మేరుపుత్రగిరీశా]
నిత్య కుమార సేవ్య! రమణీయ గిరీంద్ర నికుంజ సంచరా!
సత్య పరాక్రమ త్రిదశ సన్నుత రామ! బలారి గోచరా!
దైత్య కదంబ నిర్దళన! తార్క్ష్య మహీధర వాస హర్షితా
త్మ! త్యజి తాక్షయస్థల! రమాస్థ భుజాంతర! వేంకటేశ్వరా! 40.
శాశ్వత! పద్మనాభ! హరిచందన గోత్రవరాధినాధ! స
ర్వేశ్వర! శంఖ చక్ర యుగళేద్ధ కరాంబుజ! శంఖ రాజరా
జేశ్వర నేత్ర గోచర! మునీశ్వర సంచయ పూజి తాగ్రణీ!
శశ్వదభీష్టదాత! సురసన్నుత! కేశవ! వేంకటేశ్వరా! 41.
శ్రీగిరి సన్నివాస! నిజ శేషనగాకృతి దర్శనాతురా!
శ్రీ గురుమానసాపహర! శీర్షసహస్ర! సహస్రపాద! రూ
ప్యాగమ నాధ సేవ్య! చతురాస్య సురాసహ విశ్వరూప! స
ద్భాగవతేష్టదాయక! కృపారసవీక్షణ! వేంకటేశ్వరా! 42.
[ రూప్యాగమనాధ = శివుడు]
మోద సువర్చలాసుతచమూభర! సంయమి బృంద సేవ్య! దా
మోదర! కృష్ణ! గూఢతర మోక్షవిమాన విలాస భాసితా!
సాదర వైనతేయ భుజ సమ్మదవాస! సులిప్త చందనా
మోద! హరి! ప్రియంగు ఘనభుక్ప్రియ! శ్రీధర! వేంకటేశ్వరా! 43.
[ఆమోదము = దూరముగా వ్యాపించెడు పరిమళము, సంతోషము]
వారిద సన్నిభద్యుతి సువర్ణ వరాంగ! సహస్రలోచనా!
కీర వసూరు రక్షక! సుకీర్తిత కుంభభవాక్షి గోచరా!
సార ధరాధరాంచిత విశాల సుసానుతలప్రతిష్ఠితా
గారివరా! పరాత్పర! ఘనాఘవినాశన! వేంకటేశ్వరా! 44.
[కీర వసు+ఉరు రక్షక =కీరవసూరురక్షక: వసూపరిచరత్రాత(ఉపరిచరము=పక్షి): పంచవర్ణపు చిలుకను, వసువును రక్షించిన వాడు) ; కుంభభవుడు= అగస్త్యుడు; సానుతలప్రతిష్ఠిత +అగ+అరి (అగము = పాము): సానుస్థాపిత తార్క్ష్యాయ]
నీరజనేత్ర! సత్యపుర నిర్గత హేమ విమాన సంగతా!
సారస సంభవానిమిష సద్గురు దాత! శశాంకరూపదా!
కారణ కార్య హేతుక! మృకండజ తీర్థజ పుణ్యదాయకా!
వారిజగర్భ హస్తకృత భవ్య మహోత్సవ! వేంకటేశ్వరా! 45
(౬)
ప్రాకట ఘోర దుష్టజన భంజన! కచ్ఛపమూర్తి భాసితా!
మూక సురూప భాసిత! విమోచిత సత్య పురార్చితాంఘ్రి రా
జాకర ఘాత రామ! చదిరాశన గోత్ర నివాస తోషితా!
శ్రీకర! పాండవారిహర! సింహసుమధ్యమ! వేంకటేశ్వరా! 46.
[మూకము=మత్స్యము; ధరాధినాధాకర =రాజసమూహము; చదిరాశనము = ఏనుగును భుజించునది, సింహము]
ఆయత వాయు నందన వరాతత దాయక! వాసుదేవ! నా
రాయణ శైలవాస! మిథిలాధిపతీష్టద! నిత్యయౌవనా!
మేయ వృషాసురాంబుద సమీరణ! భక్త జనార్థితార్థ సం
ధాయక! తీర్థపంచక సుధామ! సునిశ్చల! వేంకటేశ్వరా! 47.
[నిశ్చలుడు = విభవుడు]
భాసుర జానుదఘ్నభవ భవ్యవరాహ! కుమారధారికా
వాస మయూరకేతు చిరభవ్యవరప్రద! సేవ్యరుద్ర భా
మాసుత నాధతీర్థవర మజ్జన లోక హితప్రదాయకా!
శాసిత పంచ బాణ ఘన సత్సఖ! మాధవ! వేంకటేశ్వరా! 48.
[జానుదఘ్న=మోఁకాటి లోఁతు (జానుదఘ్నసముద్భూతపోత్రిణే)]
అంజన గోత్రనాధ! కుముదాక్షగణధ్వజినీ విభుత్వ ధృ
ద్రంజన దాయకా! మృగసురంజన! కిన్నరయుగ్మశాప స
ద్భంజన! విశ్వతీర్థ దురితఘ్న! సపర్వత దేశమందిరా!
కంజజ మాతృహస్తకద కైరవ మాలిక! వేంకటేశ్వరా! 49.
[మృగసురంజన=మృగయారసిక; సపర్వత దేశమందిరా=ఉపత్యకాప్రదేశస్థ]
పావన పాండుకోలవర! భక్తసుగోచర! విష్ణుశైల స
ద్జీవన! రుక్మపద్మ సరసీతటి మాకృత సంయతీష్ట! సం
సేవక నీలకంఠ నరసింహ! వృషాద్రి నివాస తోషితా!
సేవక మాధవీయ ఖల ఛేదన రంజన! వేంకటేశ్వరా! 50.
[పాండుకోలవర:శ్వేతవరాహము; విష్ణుశైలము=సాలగ్రామము; మాకృత=లక్ష్మీకృత ]
ప్రాభవ ధర్మసంచరిత భక్త సుచేతన దాయకార్త! నా
గాభరణేష్టమిత్ర! కుముఖాచల వల్లభ! నీలధేను దు
గ్ధాభిషవాంగశుద్ధజనితావ్యయ! చోళ సుతప్రియా! హిర
ణ్యాభరణప్రభావిలసితాజిర! మధ్వరి! వేంకటేశ్వరా! 51.
[కుముఖాచలము=వరాహాచలము; అభిషవము= స్నానము]
అంతవిహీన! గోగణవరాధిప! కృష్ణసమాహ్వ విప్ర వే
దాంత సుదేశికత్వద! ఘనాసిత శైల నివేశన! ప్రలం
బాంతక దివ్య తీర్థ సకలాంచిత పుణ్యవితాన దాయకా!
నంత విలాస శయ్య! వర నంద సునందన! వేంకటేశ్వరా! 52.
యాదవ శేఖరా! నలిన జార్థిత సత్కృత సౌమ్య రూప! స
మ్మోదిత మేదినీ! ధవళ పూర్ణ పయోధి మనోహరా! హృషీ
కోదిత పాలక! త్రిజగ దోచిత పూరిత! సత్య పట్టణా
చ్ఛాదిత శైలవాస! బలసంయుత విగ్రహ! వేంకటేశ్వరా! 53.
ప్రాయ కృతాఘ నాశక సువర్ణముఖీ జలకార్థి దాత! నా
రాయణ! నారసింహ రుచి రంజిత భార్గవి! శ్రీనివాస! ప
ద్మాయత పత్ర నేత్ర! పరమాత్మ! ముకుంద! శుకాక్షిగోచరా!
సాయక ఖండి తాజిర నిశాచర! రాఘవ! వేంకటేశ్వరా! 54.
కల నయినం ద్వదీయ భవఖండన దర్శన భాగ్యమీయవే
పలుకుల చేత నైన నిను బన్నుగ కీర్తన సేయ నోచనే
తలపుల యందు నిల్పినను దాపము బాప విలంబ మేలనో
చులకన చూపు లేల దయఁ జూడవె దీనుని వేంకటేశ్వరా! 55.
(౭)
నగముల నేడు నొక్క త్రుటి నర్తన లీలగ నెక్క వచ్చునే
జగములఁ గల్గు వేదనలు సన్నుతి సేయగఁ దీర కుండునే
విగతము లన్ని పాపములు వేడిన నిశ్చల భక్తి నెమ్మదిన్
నగవులు చిందు నీముఖమె నాకగు దిక్కిల వేంకటేశ్వరా! 56.
సంతస మంద నేరవు యశస్కర వైభవ పూజ నాదులం
బంతము లన్ని వీడి కడు భక్తినిఁ బత్రము తోయమో తమిన్
సుంతయు నిచ్చి నంత పరిశుద్ధ మనంబున సంతసింతువే
వింతలు నీ మహాత్మ్యము లవేద్యము లిద్ధర వేంకటేశ్వరా! 57.
సంపద కాలవాలమగు సాగర నందన నీ యురమ్మునన్
సొంపున నుండ కుక్షి ఘన శుంభ దజాండము నిండి యుండగం
బెంపున నప్పు నీయగఁ గుబేరుని వైభవ మెంత? వింతయే!
యింపిఁడి వడ్డి కాసులన నేమని చెప్పుదు! వేంకటేశ్వరా! 58.
[ఇంపిఁడి = ఇష్టము లేక]
ఆపద నుత్తరించుమని యార్తిని మ్రొక్కుల నిత్తు మందురే
కోపము కల్గు నేమొ యని కుందుదు రెల్లరు తీర్చ కుండినం
బాప మెరుంగ నేరరు కృపారస చిత్తున కేల మ్రొక్కులున్
నీ పద యుగ్మమింక మది నిల్పిన చాలదె వేంకటేశ్వరా! 59.
సుందర మైన రూపమది చూచిన నిత్యము తన్వి తీరునే
విందులు సేయు కీర్తనలు వీనుల కెప్పుడు మోహనమ్ముగన్
డెందము నందు విగ్రహము ఠీవిగ నిల్చు నిరంతరమ్ము నే
మందుము నిత్య నూతన మహాద్భుత లీలల వేంకటేశ్వరా! 60.
బాల్యము నందు నేరకను బ్రాయము నందున విద్యలందు మాం
గల్యపు మోహ మందు నిఁకఁ గాపురపుం బటు బాధ లందునన్
శల్యము లౌను గాయములు సాగగ నీవిధి వారలింక కై
వల్యము గోరి నింగొలువ వచ్చెద రెన్నడు వేంకటేశ్వరా! 61.
చిత్ర విచిత్ర నామముల సేవలు సల్పుదు రెల్ల వేళలన్
గోత్ర సమేత నామములఁ గొల్తురు నిత్యము పారవశ్యతం
బాత్రము వేద ధర్మ పరిపాలన కర్మకు వేంకటాద్రి స
ద్గోత్రము నిత్య మంగళ వికుంఠము ధాత్రిని వేంకటేశ్వరా! 62.
లంచమ యంచు నెంచక విలాసముగా వచియింత్రు మ్రొక్కులే
యంచును జెంత జేరి మది నార్తిని మ్రొక్కిన దేవ దేవునిం
గాంచరె సర్వ దుఃఖముల ఖండన సందియ మేల నేరికిన్
వంచన లేల చిత్తమున భక్తియ చాలదె వేంకటేశ్వరా! 63.
కానుక లేమి యిచ్చెనట కానల శంఖణు డొందె రాజ్యమున్
మానుగ కుంభ కారుడల మాడల నిచ్చెనె భీము డెన్నడున్
దేనికి తింటి వా చెఱకు దీటగు సొమ్ములు బాబ యిచ్చెనే
కానము నేడు సన్మతులఁ గాంచము వింతల వేంకటేశ్వరా! 64.
కరుణయె తప్ప నన్యమును గానము దీన జనమ్ము లందునన్
వరముల నిచ్చి కాచెదవు భక్తుల నింపుగ వేడి నంతనే
తరణము నామ కీర్తనము తామరసాక్ష భవాబ్ధి కిద్ధరన్
మరువను నీదు పూజలను మానస మందున వేంకటేశ్వరా! 65.
(౮)
వినవలె నీదు కీర్తనలు వీనుల విందుగ నాట్య మాడుచుం
గనవలె దివ్య రూపమును గన్నుల కింపుగ సంతసమ్మునన్
మునుకలు వేయగావలెను బుష్కరిణీ జల మందు భక్తినిన్
మనమున నిల్పగా వలెను మంగళ రూపము వేంకటేశ్వరా! 66.
శ్లోక చతుష్టయమ్ములను సూర్య కులోద్భవ చక్రవర్తి సు
శ్లోకుడు ప్రస్తుతింప ఘన శోక పరీత మనస్కుడై తదీ
యాకుల చిత్తు నా దశరథాఖ్యుని పుత్ర చతుష్ట యమ్మునన్
వే కరుణించితే విమల వేంకట శృంగిని వేంకటేశ్వరా! 67.
కుందన మంత శుద్దము వికుంఠపు టయ్యయిరంమదమ్ము నే
యందరు స్వామి పుష్కరిణి యందురు భాసిల వేంకటాద్రి లో
నెందు మునంగఁ బాపములు హీనము లౌనిల నద్భుతమ్ముగన్
సందియ మల్పముం గనము సన్నుత శంకర వేంకటేశ్వరా! 68.
[(అయిరంమదము) ఐరంమదము= వైకుంఠములోని తటాకపుపేరు]
వరముల నిచ్చి నిత్యమును బన్నుగఁ బ్రోచెడు దైవముండగా
నరబలు లిచ్చి క్షుద్రసుర నైరృత పూజలు సల్పనేర్తురే
గరళముఁ గ్రోలఁ జూచెదరు కమ్మని పాలను విస్మరించియున్
గిరివర వేంకటాద్రి ఘన కీర్తితు వేడక వేంకటేశ్వరా! 69.
ముదముగ బ్రహ్మ కల్పిత మపూర్వ మహోత్సవ మందు నొక్క రో
జు దరల నశ్వరాజమున శోభిల దంతిని నొక్క రోజునన్
సృదర విహార మొక్కపరి చెన్నుగ తార్క్ష్యు రథంబు నందునం
బదపడి యొక్క రోజునను వర్తిలు చుందువు వేంకటేశ్వరా! 70.
[సృదరము=సర్పము(అనంతుడు); అశ్వవాహనము (ఉచ్చైశ్రవము), గజవాహనము (ఐరావతము), గరుడ వాహనము]
అల నలమేలు మంగపుర మందున చందన చర్చితాంగియై
మిలమిల కాంతులన్ మెఱయు మేలిమి భూషణ వస్త్రధారణం
గలవర మందు భక్తజన కామిత దాయి యనంగ భాసిలం
జెలువముఁ జూపు నా సతినిఁ జేరగ వత్తువు వేంకటేశ్వరా! 71.
[మేలిమి = అపరంజి; చెలువము = మహత్త్వము]
రాముడు దైత్యఛేదనకు రమ్యపు టంజన శైల మందు నా
రామము నందు నంజన కరమ్ములఁ బూజల నంది విప్రు ని
ర్లోముని వేంకటాద్రిని విలోకన ముక్తుని జేసి భక్తినిం
దా మునుగంగఁ బుష్కరిణిఁ దత్ఫల మందెను వేంకటేశ్వరా! 72.
అంతము సేసి దైత్యుని బలాన్విత మూర్ఖు హిరణ్య నేత్రుఁ గ
ల్పాంతము వేంకటాద్రిని మహామహి మాన్విత శైల మందునన్
శాంత దయా గుణప్రతతి సాగర నందన భూసతీ యుతం
బెంతయుఁ బ్రీతి నుందు నని యేర్పడ నంటివి వేంకటేశ్వరా! 73.
మేదిని వేంకటాచలము మిక్కిలి మక్కువ సత్యలోకమున్
మోదపు నాకలోకము నపూర్వపు సూర్య జగమ్ము కన్ననున్
శ్రీదయితుండు నా హరికి శ్రీయుత ముండును శ్రీనివాసుడీ
వేద మయోర్వి భక్తుల కభీప్సిత దాతగ వేంకటేశ్వరా! 74.
కందర నిర్ఝ రావృతము క్ష్మాజ మృగద్విజ సంకులమ్మునున్
సుందర నంద నోపమ విశుద్ధ జలాశయ వాటికా తటీం
దిందిర నాద మోదితము దివ్యము నబ్జజ సేవితమ్మునున్
సుందర వేంకటాచలము సూక్ష్మమె యిద్ధర వేంకటేశ్వరా! 75.
(౯)
ఆయత మాననీయ వృషభాచల మంచిత వేంకటాద్రి నా
రాయణ శైల రాజము విరాజిత శేష మహీ ధరమ్మును
న్నాయత మంజనాద్రి గరుడాద్రి వృషాగము లందు నిత్యముం
బాయక యుందు విమ్ముగను భక్త జనాశ్రయ వేంకటేశ్వరా! 76.
సుమసమ కోమలాంగమున సుందర బాలుని లీల దాను దో
చ మసలు వేంకటాధిపతి సమ్మతి బాపడు వృద్ధుడంత స్నా
నము దగ సేయ యౌవనము నన్విల సిల్లగ నా తటాకమే
విమల కుమార ధార యన విశ్రుత మయ్యెను వేంకటేశ్వరా! 77.
ఉరుతర మోద చిత్తమున నుత్తర పూర్వ దిశాధినేత శం
కరుడట వేంకటాచల వికాసిత దక్షిణ పూర్వ దిక్కునన్
గిరిధర సమ్మతమ్మునను గేశవ మిత్రుడు వాసముండగన్
వరముల కేమి తక్కువట భక్త జనాళికి వేంకటేశ్వరా! 78.
వేంకట నాధ తుల్యుడు నభీప్సిత దాయక దైవ ముండునే
సంకట షండ భంజనుడు సచ్ఛరణాగత రక్షకుండు స
త్కింకర వత్సలుండు ఘన తీర్థ విలాసిత నాధు డుండునే
పంకజ ఫుల్ల నేత్ర! భవ వారిధి తారక! వేంకటేశ్వరా! 79.
గుంభన భర్మ సానువులఁ గూడియు వైభవ వేంకటాద్రి సం
రంభ మొకింత లేక కడుఁ బ్రాకృత శైలపు రీతిఁ దోచు నీ
కుంభిని సర్వ మానవులకుం బరమాంచిత శైలమైననున్
స్తంభిత ఘోరదైత్యగణ! సన్నుత నిర్జర! వేంకటేశ్వరా! 80.
ధనముల నిత్తు రెక్కువ మతాంతర భక్తులు వత్తు రిద్ధరన్
వనితలు బాలవృద్ధులును వారక వత్తురు దర్శనార్థమై
ఘనతర పుణ్యశైలము సుఖప్రద పాపవినాశకాద్రికిన్
మనమున నిన్ను నిల్పియు సమంచిత భక్తిని వేంకటేశ్వరా! 81.
కీర్తినిఁ గోరి చేయ నది కించి దవాంఛిత కార్యమే సుమీ
కర్తకు దాన వస్తువుల గ్రాహకు లింపుగఁ గల్గ నేర్తురే
యార్తుల కాదరమ్ముగ సహాయత నిచ్చిన దైవకార్యమే
ధూర్తుల కబ్బదట్టి కడుఁ దోరపు భాగ్యము వేంకటేశ్వరా! 82.
ఇంచుక దాన మిచ్చిన నహీన దయార్ద్ర హృదంబుజమ్మునం
గొంచెము పూజ చేసిన నకుంఠిత భక్తి నిరంతరమ్ము నే
తెంచిన నంత మాత్రమున దివ్యపు వేంకట శైల రాజముం
బంచెద వెల్ల సంపదలు భక్తుల కిమ్ముగ వేంకటేశ్వరా! 83.
కలిఁ బ్రతిమావతారమునఁ గాయజ సన్నిభ సుందరాంగుడై
యలరుచు మౌన మూని సక లావని వాసుల కిష్ట దైవమై
చెలగి విమాన రత్నమతి చిత్రము దివ్య మగోచరమ్మునై
వెలుగగఁ బ్రోతు వెల్లరను వేడిన యంతనె వేంకటేశ్వరా! 84.
సురవర యక్ష కిన్నరులు చోద్యము మీరగ వేంకటాద్రినిన్
సురుచిర పుణ్య తీర్థముల శుద్ధ జలమ్ములఁ దోగి భక్తినిన్
సిరి విభు పాద పద్మ యుగ సేవ వసింప నదృశ్య రూపులై
నిరతము వేడు కొందు రట నిశ్చల చిత్తులు వేంకటేశ్వరా! 85.
(౧౦)
తరుగని సంపదౌఘమని ధారుణి వెల్గెను వేంకటాద్రిగం
బరగగ నీల నామ కపి పన్నుగ నొప్పెను నీల శృంగిగన్
నరహరి రూపుడై వెలుగ నామము కల్గెను సింహశృంగిగన్
హరి వర మాత సేయ తప మంజన శైలమ వేంకటేశ్వరా! 86.
దివ్యము ధారుణిం గపిల తీర్థము ధామము చంద్ర మౌలికిన్
భవ్యము పాప నాశకము భక్త వరేప్సిత దాయకమ్మును
న్నవ్యయ కీర్తితమ్ము సక లాంచిత తీర్థనిమజ్జ నాభమున్
నవ్య జలప్రకాశము ననంత సుకీర్తిత! వేంకటేశ్వరా! 87.
సనక సనంద నాది ముని సంఘము వేడగ వేంకటాద్రి దు
ర్జన కృత సంకటమ్ములను సర్వము ఖర్వము సేసి యంత భూ
జనులకుఁ బూర్వ కాలమున సంతత దర్శన భాగ్యమిచ్చుచుం
దనరితి వయ్య నేడు మము ధన్యులఁ జేయవె వేంకటేశ్వరా! 88.
జగతి వరాహ మంత్రము నచంచల భక్తిఁ బఠించి నిత్యమున్
సుగతినిఁ బొందె ధర్ముడు ప్రచోదితు డయ్యజ వాచ్య బోధలన్
నగరిపు విప్ర శాపము వినాశము సెందగ నేలె నాకము
న్నగ వరు డాయనంతు డిల నంత ధరించెను వేంకటేశ్వరా! 89.
[ధర్ముడను మనువు, నగరిపువు=ఇంద్రుడు, అగవరుడు= సర్పరాజము]
అనుదిన మెవ్వ డేని నిల నంచిత భక్తినిఁ బూజ సేసినన్
ఘనముగ నీదు భక్తులను గారవ మొప్పగ సన్నుతించినన్
వినినను నీదు గాథలను వీనుల కింపుగఁ దన్మయమ్మునం
గనికర మొప్పఁ గాచెదవు కానల నున్నను వేంకటేశ్వరా! 90.
బ్రహ్మ మహోత్సవమ్ము ధ్వజ భాసిత మాశ్వయుజమ్మునన్ ఘనా
జిహ్మ సుమంత్ర పూజితము శ్రీయుత కేశవ సమ్మతమ్మునున్
బ్రాహ్మణ రాజ వైశ్య వృషలవ్రజ సేవిత పర్వమున్ సదా
జహ్మము ముక్తి దాయకము సర్వ జనాళికి వేంకటేశ్వరా!
[అజిహ్మము= సరియైన, ఋజువైన; అజహ్మము= హృద్యము] 91.
భిదురము లౌన ఘమ్ములకు వేంకట నాథ సుకీర్తనావళుల్
వెదుక విభూతి మూలములు వేంకట నాథ సుకీర్తనావళుల్
విదితపు మోక్ష మార్గములు వేంకట నాథ సుకీర్తనావళుల్
వదలక చిత్త మందు నిడి ప్రార్థన సేసిన వేంకటేశ్వరా! 92.
[భిదురము=వజ్రాయుధము
సలుపగ నన్న దానమును సప్త కులావధి నిత్తు వన్నమున్
సలిలపు శాల లేర్పరుచ చక్కగ శీతల చిత్తు డౌదువే
ఫలిత మహీన సంపద కృపన్నరయన్ వికలాంగు లెల్లరం
జెలువపు టుత్సవాహములఁ జిత్రము సూడగ వేంకటేశ్వరా! 93.
అనయము కోపతాపముల నన్యుల కెంతయుఁ గీడు సేయుచుం
దనువుల యందు మోహమున దారుణ కర్మల నాచరించుచుం
గనులకు గోచరించగనె కాంతల నెల్లరఁ గోరునట్టి దు
ర్జనులకు విందు దండధరు సమ్మెట పోటులు వేంకటేశ్వరా! 94.
జన్మల యందు దుర్లభము చక్కటి మానవ జన్మ మిద్ధరన్
సన్మతి ధర్మసంయుతము శార్ఙ్గధ రాంచిత పాద చింతనా
తన్మయ పారవశ్యమునఁ దామర సాక్ష సుపూజలం బున
ర్జన్మ నివృత్తి సేకురు నసత్యము
(౧౧)
మహిమపు స్వామి పుష్కరిణి మాన్పు రజోఘము స్వర్ణ చౌర్య దో
ష హరము సేయు మజ్జనము సల్పిన మాత్రమ సత్వరమ్ముగ
న్నిహపర సౌఖ్య దాయకము నింపుగ దర్శన పాన సంగమా
ద్యహరహ పుణ్య కృత్యముల నక్షధ రాచ్యుత! వేంకటేశ్వరా! 96.
శరణము లెల్ల దుఃఖముల శార్ఙ్గధ రాంచిత పాదపద్మముల్
తరణము లిభ్భవాంబుధుల దాట రమావిభు నామకీర్తనల్
తురగము లక్షయస్థలికిఁ దోయజ నాభు సుపూజనావళుల్
కరములు మోడ్చి మ్రొక్కెదను గైటభ ఖండన! వేంకటేశ్వరా! 97.
అక్షము లేని తేరున విహారము ధారుణిఁ జేయ శక్యమే
పక్షము లున్నఁ గాని భువిఁ బక్షులు పైకెగు రంగ శక్యమే
చక్షువు లున్నఁ గాని కన శక్యమె మేదినిఁ బ్రాణి కోటికి
న్నక్షయు జ్ఞాన యోగమున నైహిక ముక్తులు వేంకటేశ్వరా! 98.
అమర సహస్ర భోగ చతురానన షణ్ముఖ కీర్త నాతిరి
క్తము సిరి వాస భూషితము తామరసాక్ష మనో వికాస శై
లము ధన హేమ ధాన్యద విరాజిత మిద్ధర వేంకటాద్రినిన్
సముచిత రీతిఁ గొల్చెదము సన్మతి నిత్యము వేంకటేశ్వరా! 99.
శిష్ట జనాళి రక్షక విశేష కృపారస సిక్త వీక్షణా
దుష్ట జనాళి శిక్షక సదుద్భవ పాలన నాశ హేతుకా
కష్టతరానివార్య భవ ఖండన కార్య నిమగ్న దైవమా
తుష్ట సుభక్త సేవిత సదుజ్వల విగ్రహ వేంకటేశ్వరా! 100.
శ్రీకర! భక్త సంచయ వశీకర! పాప వినాశ కారకా!
నాక నివాస నిర్జర గణప్రభు పూజిత పాదపద్మ! ప
ద్మాకర భాసిత క్షితిధరాలయ! మాధవ! భూరమా కరా
నేక సుమార్చితాంఘ్రియుగ! నిన్ను నుతించెద వేంకటేశ్వరా! 101.
No comments:
Post a Comment