పద్య రచన -కాలి మెట్లు

చిత్ర మందున  జూడగ  జిత్త మలరె
తొడుగు చుండుట  మెట్టెలు  తోయలికట
కాలి మెట్టెలు గలిగెడు కాంత లనిల
మాతృ మూర్తిగ భావించి  మసలు  కొనుడు

కసి - పసి - మసి - రసి పైపదాలను అన్యార్థంలో ఉపయోగిస్తూ రామాయణార్థంలో

పసిడి రంగును మించు కై కసిసు తుండు
తార సిల్లిన  రావణు బారి వలన
మరణ మికగతి  యనుచు భ్ర  మసి భ  యమున
మూర్ఛ వోయెను  రణమున మూర్తి ! తెలియు

పద్య రచన - సాయి ప్రభు

ఓసాయీ  శ్రీ సాయీ
నీ సాయము  కొఱకు నేను నీడగ  వత్తు
న్నీ సారికి దయ జూడుము
ఏసాయము  కోరనిన్ను  నికపై  సాయీ !

పద్య రచన -గళ్ళ నుడికట్టు

గళ్ళ నుడికట్టు జూడగ గలిగె నాకు
నాడ  వలెనను కోరిక వేడు కగను
గళ్ళు  మాత్రమే  గలవట  గవ్వ  లుమఱి
లేవు గాయట  యాడగ  లేమ ! చూడు

కర్ణునకు దల్లి గాం ధారిగా నెఱు గుము

కుంతి  భోజుని  ముద్దుల కూతురు గద
కర్ణునకు దల్లి,గాం ధారిగా నెఱు గుము
ఖలుడు  నైన దుర్యో ధను గనిన తల్లి
యంధు  రాలుగ  మారిన యతివ యామె

పద్య రచన -ఆ ధ్యా త్మిక ప్రవచనములు

భక్తి  మార్గము ప్రజలకు  పడయు కొఱకు
ప్రవచ  నములు గా  వింతురు పండితులట
‘యవియ యుండును నాధ్యాత్మికవిషయములు
వారు  గామన  చాగంటి  ప్రముఖులు మఱి

పద్య రచన -క్రికెట్టు

జనులు  దమతమ పనులను  సహిత మునిల
బెట్టి  ప్రక్కన , జూతురు పిచ్చ గాను
నీ క్రి  కెట్టును మఱి వారి  కేమి సుఖము
కలుగు నోతెలి  యదునాకు , తెలియు  మీకు ?
బంతి దెబ్బల తోబాధ  పడగ  వారు !

పురిటి గ్రుడ్డు కూడ పొరలుచు నటునిటు
చూచు చుండె నిపుడు  చోద్య ముగను
నీ క్రి   కెట్టు  నార్య ! నెంత గా  నోమఱి
యెంత  యిష్ట మాయె ?  ని దియ  ప్రజకు

మదిరా పానమ్ము ముక్తి మార్గమ్ము గదా

మది నింజె ఱచును గద యీ
మదిరా పానమ్ము, ముక్తి  మార్గమ్ము గదా
హృదినిన్  శంక రు నిలుపుచు
నెదపొంగగ భజన జేయ నెప్పుడు భువిలోన్

న్యస్తాక్షరి - 27 అంశం- ధర్మరాజు. ఛందస్సు- ఆటవెలది. నాలుగుపాదల మొదటి అక్షరాలు వరుసగా ‘ధ - ర్మ - రా - జు’ ఉండాలి.

ధర్మ రాజ నంగ  ధర్మము  నెరిగి మ
ర్మములు  దెలియ నట్టి మనుజుడు గద
రాజు లందు మేటి రాజయ్యె    ధరణిని
జుడుగు లేని మిగుల  శూరు డతడు

పద్య రచన -చిన్ముద్ర

చిన్ముద్ర యనగ దెలియుము
చిన్ముద్రయె జీవి  మఱియు  చిన్మయమును నా
చిన్ముద్రయె పర  మాత్మయు
చిన్ముద్రకు  వంద నంబుసేసెద   నెపుడున్

 

దుగ్ధ ధార కురిసె దున్న పోతు

ఆవు పచ్చ గడ్డి  నాహరించు కతన
దుగ్ధ ధార కురిసె, దున్న పోతు
ఆల మంద దరిమి పార జేసెను చేన
మేయ సాగె దాను మెతక పరక

పద్య రచన -హిరణ్య కశిపుడు -ప్రహ్లాదుడు

‘అసురు డైనట్టి యా హిరణ్యకశిపుండు
తనదు  కొమరుని చదివించ దలచి గురున
కొప్ప గించెను బ్రహ్లాదు  నొప్పు మీర
చిత్ర మందున జూడుము చిత్ర !  నీవు

తనదు కొమరుడు  నిత్యము దనకు దాను
మనసు నందున మాట్లాడు మాట బట్టి
విష్ణు  నామము జపియించు  విధము తోచ
మనసు మళ్ళించు కొఱ కునై మాన నీయు
డైన గురువును రప్పించి యప్ప గించు
నటుల యుండెను చిత్రము   హర్ష ! చూడు

పుణ్య పురుషులు గద మఱి ముష్టి వారు

చదువ  నవసర మునులేదు శ్రద్ధగాను
కష్ట బడగను బనిలేదు కరము  వారు
అరయ కూలికి బోనవసరము లేదు
పుణ్య పురుషులు గద మఱి ముష్టి వారు

భగవ దాలయ ములయందు భవ్యముగను
ప్రాంగణ పు మెట్ల  యొద్దన వరుస యుండి
దైవ దర్శనమునకు ముంద రట వీరి
దర్శన  భాగ్యము గలుగజే  తురుగ  దా ర్య !
పుణ్య పురుషులు గద మఱి ముష్టి వారు

ఉదయ మందునే మొదలిడి యోర్పు తోడ
యర్చకులు మఱి గుడిమూయు నంత వరకు
గుడికి  దగ్గరే వసతిని  గూర్చు కతన
పుణ్య పురుషులు గద మఱి ముష్టి వారు

దుర్గను బెండ్లా డెను హరి దుష్టా త్ముండై

దుర్గకు నచ్చుట వలనన
దుర్గను బెండ్లా డెను హరి, దుష్టా త్ముండై
దుర్గకు  చెడ నా రోగ్యము 
దుర్గతులకు బాలుజే సి  దురితుడు  నయ్యెన్ 

పద్య రచన - మొక్క జొన్న పొత్తులు

మొక్క జొన్న పొత్తు  మురిపెము  గానుండె
న గ్ని యందు   కాల్చి యార గించ
గమ్మ కమ్మ  నిరుచి  నిమ్ముగా  నిచ్చును
నాహ  రింతు రుగద,యార్య !మీరు ?

మొక్క జొన్నల పొత్తులు  ముద్దు లొలికె
పొత్తు లందలి విత్తులు పుత్తడి వలె
మెరయు చున్నవి చూడుము హరిత ! నీవు
కాల్చి యిత్తువ ,యొక్కటి కరుణ తోడ ?

పద్య రచన -వసుదేవుడు వ్రేపల్లెకు

బాల కృష్ణుని జేతుల బట్టు కొనుచు
నాది శేషుడు వెంటరా న తని గూడ
దారి నీయగ యమున యా  నీర మందు
పయన మయ్యెను వ్రేపల్లె పట్టణమున
కుమఱి  వసుదేవు   డప్పుడు కోర బావ

కంసుని  యా జ్ఞ మేరకు ను గం టికి నింపుగ నుండు వానినిన్
కం సునిచా వుకే మిగుల కారకు డయ్యెడు బాల కృష్ణు నిన్
అం  శము  విష్ణువుం డయిన నావసు దేవుడు  బేర్మితో మఱి న్
సం  శయ మేమియుం  బడక చయ్యన  తోడ్కొని  వెళ్ళె నప్పుడున్

భాష రాని వాడు పండి తుండు

పామరు డగు నార్య !పండిత లోకాన
భాష రాని వాడు ,పండి తుండు
ప్రస్తు తించ బడును పాండిత్య  గరిమచే
వంద నములు  సేతు పండి తునకు

తల్లి దండ్రులు

పెంచిన దల్లి దండ్రులను మంచిగ జూడక  మిన్నకు న్నచో
సంచిత మైన యా  తనిస  మంచిత పుణ్యము బూ ర్తిగా నొగిన్
అంచెలు  గానశించు మఱి  యార్చిన  నేడ్చిన నైననిం కరా
దెంచుచు పుత్రులీ విషయ మించుక  శ్రద్ధను జూపగా  వలెన్

మబ్బు - వాన - నది - వరద పైపదాలను ఉపయోగిస్తూ భారతార్థంలో మీకు నచ్చిన ఛందంలో

రమ్యముగ జెప్పు  చుంటిని  రాజరాజ !
రావ  లసినట్టి  భాగము న్నీవ యీయ
కుండు నెడలన పాండవ కోప ము లవి
మబ్బు లగుచును వానగా  మారి యవియ
వరద లైపొంగి  బొరలుచు పారు నదికి
నిన్ను ముంతురా  నదిలోన నిజము సుమ్ము

చివరి ఘడియలో కురురాజు చేరి కృష్ణు
వరద ! దరిజేర్చు మమ్ముల పాండ వాన
లమ్ము బారి నుం  డియుమఱి  యిమ్ము గాను
బుణ్య  మబ్బును నీకుగా  బుణ్య పురుష !
వేరు  మార్గమే  యనునది  వెదుక  లేము

రూడిగ  పాం డవానలము బూడిద జేయక నుండున ట్లుగా
చూడుము సూనులన్  వరద ! వేడుచు  నుంటిని  బుణ్య మబ్బుతన్
వేడగ నోపవే ? మనది  వీడగ రానటు  వంటిబం  ధమౌ
వేడుదు నింతగా మఱి ని గోడును  నాయది యాలకిం చుమా !

పద్య రచన -రాక్షసులు దేవతలు సముద్రమును జిలుకుట

పర్వ  తంబది  మందర పర్వ   తంబు
వాసు కిని నట   ద్రాటిగా నా సురసు రు 
ల మృత  ముకొఱ కు   సంద్రాన  నటు నిటుగను
జిలుకు చుండగ శ్రీ లక్ష్మి  శిఖర మందు
 పుట్టె నద్భుతము గొలుప పుణ్య పురుష !

మందర  పర్వతం బునకు నందము గామఱి  వాసుకా హినిన్
చిందులు  వేయుచుం డగను, చీరియు బాగుగ గట్టిగా  నటన్
బందము వేసియా  సురలు ,పందెము తోడన నాసురా దులున్
విందుగ లాగగా జనన మొందెను శ్రీలక్ష్మి యద్భుతం బుగన్

భానుం డ స్తం గతు డయె బద్మము విరిసెన్

తానుగ   నెఱ్ఱ గ  మారుచు
భానుం డ స్తం గతు డయె , బద్మము విరిసె
న్గానగ సూర్యుని  రాకను
భానుడ ! మఱియందు కొనుము  వందన శతముల్

పద్య రచన -ఉల్లి పాయలు

ఉల్లి పాయలు జూడుము  మెల్ల గాను
నెంత యందము  గానుండె ? నెఱు పు  తోడ
నెందు వాడిన  నిచ్చును  నందు  రుచిని
ను ల్లి పాయ పకోడీ ని  యల్లము మఱి
చేర్చి  భావన ! మఱి నాకు  జేసి పెట్టు

ఉల్లి పాయలు గలవట  చెల్లి ! చూడు
ఎంత యందము గలవియో నంత రుచిని
నిచ్చు ననుటలో సందియ మించు కైన
లేదు  నిజమిది నమ్ముము  నాదు  మాట

తల్లి సమానమే యనుచు నుల్లిని  నందురు  గాదె పం డితు ల్
ఉల్లియ నిచ్చు గుండె బల మెల్లపు డె ట్లుగ నాహరిం చినన్
అల్లదె యాయువుం బెరుగు హర్షము నిచ్చును నెల్లవే ళలన్
కల్లయు గాదు నా పలుకు నల్లదె  వైద్యుని  మాటలే మఱిన్


 

తోట్ల పాలెము

 తోటల పాలెమై బరగె దోటలు మెండుగ నుండుగా వునన్
పాటలు పాడువా రచట పాడుచు పాటలు బాగుగా మఱిన్
ఓటమి లేక యుండ పని  పాటుల  యందును  వారె ముం  దుగన్
రాట లు  దేలి యుందు రట రాజస మందును  వార లయ్యెడ న్

మహాశివరాత్రి శుభా కాంక్షల తో ....

శంకరు డా శుభం కరుడు జన్మము నొందగ జేతురే గదా
శంకరు పార్వ తీ  లనిల చయ్యన నొక్కటి గాగ నప్పుడున్
నంకముగా దలంతు రుమ  హాశివ రాత్రిగ నా దినమ్ము నున్
శంకరు దీవెన ల్కరము సంపుటి జేయగ రండు మీ రలున్ 



వంకలు జుట్టినట్టి జడ పాయల మాటున నున్న గంగ మా
వంకన దింపు మయ్యశివ భక్తవశంకర పార్వతీశ మా
సంకట ముల్దొలంగు ముని సన్నుత పిల్లలు పాపలున్ నిరా
టంకపు జీవనమ్మును జనావళి మెచ్చగ జేయరే యిలన్ !!!)



(మంద వారి రచన )

సిరికి మగడు చంద్ర శేఖరుండు

 విశ్వ  మంత ట గల విష్ణువే గద మఱి
సిరికి మగడు  చంద్ర శేఖరుండు
భక్త రక్షకుండు  భవనాశ  నకరుడు
లోక మాతకుపతి  లోక విభుడు

పద్య రచన -శివా భిషేకము

శివున కభిషేక మచ్చట జేయ జూడ
మనసు నాయది యుప్పొంగె మమత తోడ
భాగ్య మనగను నతనిదే  వసుధ  యందు
చేయు చుండెను  గదయభి  షేక ముమ ఱి

శివునకు నట యభి షేకము
నవిరళ ముగ  సా  గుచుండ హాయిని గొలిపెన్
శివ నామంబులు బలుకగ
శివ నిలయము నిండి యుండె  శివ భక్తుల తోన్

కంది శంకరయ్య గారు

కంది కు లమ్మునన్ జనన మొందిన శంకర ! మీకుగా మఱి న్
వందన  మాచరించగను బర్వున వత్తును నెట్లు రావలెన్
చందము జెప్పుమా మరిని  సంశయమొందక సామి నా కిటన్
అందము గారచించుచును గందపు  పద్యము పంపుమిప్పుడున్

మారుతి

రాముని పాద దాసుడును ,రమ్యుడు నమ్మిన బంటుయం గదా
యామహి తాత్ముడా ననగ నంజని సూనుడు మారుతే సుమీ
యేమరు పాటులే  కయును నీశుని రాముని వేడు కొం  చుచున్
ఆమని వేళలం భజన లాతత భక్తిని జేయునె ప్పుడున్

రాము ని పద దాసుడయె జరా సంధుండే

ఆ మారుతి దన భక్తిని
రాము ని పద దాసుడయె ,జరా సంధుండే
భీముడు చంపిన నాతడు
రామా ! కాపాడు సామి !రయమున  మమ్మున్

పద్య రచన -మేనక విశ్వామిత్రులు

విశ్వా మిత్రుని దపమును
నశ్వరముగ జేయ  దలచి నటి మేనకయున్
విశ్వా మిత్రుడు గలయా
విశ్వమ్మున కేగు దెంచి వేడుక జేసెన్

పద్య రచన- పాయస పాత్రను అగ్ని దశరధునకు

పాయ సమ్మును  గలయట్టి పాత్ర నచట
నగ్ని దేవుడు  నీయగ నాదశ రధు
డంత  బ్రేమతో  భార్యల  కంద రకును
నిచ్చి త్రాగించ దలచెను నింపు మీర

పాయస పాత్రముం గలుగు పావను డ య్యెడ కోసలా ధిపున్
డాయగ జేరియా తనిని వేయివిధంబుల  గారవించుచున్
పాయస పాత్రనా తనికి  నీయగ నాతడు  సంతసంబుతో
నీయగ రాణు లం దరికి  నిష్టము తోడన ద్రాగి రప్పుడున్

శ్రీ రాముడు

మానవ మాత్రుగా దలప మైధిలి భర్తను నీకుగా నెటుల్
మానసమందు నోలలిత ! మానవ మాత్రుడు గాడుగా తడున్ 
దానవ వంశ నాశనము దానొన గూర్చు ని  మిత్తమై ధరన్
మానవ రూ పమందలరి దానవ మూకను సంహ రిం  చెగా

దనుజా ! యే తీరుగ నను దయ జూచెదవో ?

మనగా కోరిక గలదా ?
దనుజా ! యే తీరుగ నను దయ జూచెదవో ?
యనుచును రాముని వేడిన
న నయము రక్షించు నిన్ను హర్షము తోడన్

పద్య రచన- బొప్పాయి పండు

బొప్పాయి పండు చెక్కల
చొప్పును జూడంగ మిగుల సుందర మయ్యె
న్నప్పండు జూచు వారికి
 దప్పక నోరూరు నిజము  దరమే  వదలన్ ?

పండది జూడగా మిగుల పక్వము నొందుచు నెఱ్ఱ గా నునై
అండము లెన్నియో కలిగి హర్షము నీయుచు నందమై మఱిన్
మెండుగ నిచ్చుగా నిలను గుండెకు బాగుగ శక్తి పుంజమున్
బొండము వోలెయా ఫలము బొప్పయి నామము పేర నుండెగా

మంచు (12-2-2015)

తెల్లని మంచుచూడ చట వెల్లగు సంద్రము వోలె భా సిలెన్
అల్లన బోవగా నటకు ఝిల్లనె దేహము చల్లగా లికిన్
మెల్లగ మంచు గూడ దగ  మెల్లగమెల్లగ కాలిక్రిం దయు న్
జల్లగ దాకగా మఱి ని చర్మము మొండిగ నొప్పెడ ప్పుడున్

చల్లటి గాలులే దగుల చర్మము పూర్తిగ జల్లనై నికన్
నల్లగ  మారగా నొడలి నైజము పూర్తిగ మారిపో వు చున్
డొ ల్లుగ మార్పు చెం దుచును నుల్లము తల్లడి లంగన త్తఱి న్
చల్లగ లేనిచో టునను మెల్లగ నుండుమ  యుష్ణ ముంద టన్

కందములను వ్రాయు కవులు గాడిదలు కదా

అందము నిచ్చును సాంబయ !
కందములే మం  చినడక కలుగుచునెపుడు
 న్నందరు నొవ్వగ  నంటిరి
కందములను వ్రాయు కవులు గాడిదలు గదా 

కందము పాదము గదయిది
 కందములను వ్రాయు కవులు గాడిదలు గదా 
కందము వ్రాయుట యొక కళ
కందమ్మును  వ్రాయునతడు కవియ గు  ధరణిన్

పద్య రచన -కౌశికుడు -శాపము

కౌశిక మహర్షి  శాపాన   క్రౌంచ పక్షి
మరణ మొంది శా  పమువోవ  మనిషి యయ్యె
పూర్వ మందున జేసిన పుణ్య ఫలము
ననుభ  వింతురు  రాబోవు జనన మందు 

క్రౌంచ పక్షి   జంట  కౌతుకముగలిగి
కామకేళి  యందు కలిసి యుండ
బోయ డొకడు వేయ భూరి బాణం బును
పక్షి యొకటి చచ్చి పడెను గ్రింద

పుడమిని వడ గండ్లు పుత్తడి యగు

వాన కాల మందు పడునార్య ! విరివిగ
పుడమిని వడ  గండ్లు, పుత్తడి యగు
వానలుప  డునె డల పంటల పుడు బాగు 
పండు కతన నగును భరణి నిజము

భాగవతము

భాగవతమ్మునం గలవు భాగము లందున మేటియౌ గదా
భాగము చెప్పగా వలయు పారము లిచ్చును గాదెయా కధా
భాగము దానుగా వలచి భామను రుక్మిణి గైకొనె న్గదా
కాగల కార్యముం దవిలి వేగమె తీ ర్చిరి   యాదవేం ద్రులున్

భారతము

పంచమ వేదమై బరగె భారత మయ్యది యందు నొప్పె యా
సంచిత మైన వీ రుల యనన్య పరాక్రమ శౌర్యము ల్గన
న్మంచున లీనమై కరగు సంచిత నీరము వెల్లువౌ వలె
న్మించు పరాక్రమంబున ను మేదిని నంతయు నోడ జేసిరే

రామాయణము

రాముని  బేరు చెప్పగను రావణు డ య్యెడ భీ కరంబుగా
గారము మిర్యము ల్నమలు గారడి వోలెను నప్పుడా తడు
న్మీరుచు రాముని న్గదియ మీరిన రావణు గర్వమా పగా
నారినిబట్టి లాగ గను నారి గ ళం బున దూరగా చనెన్

పద్య రచన -శ్రీరాముడు హనుమకు ఉంగరము

అంగు ళీ యక మయ్యది హనుమ కిచ్చు
చుండె నచ్చట రాముడు చూడు డా ర్య !
తనదు గుర్తుగా సీతమ్మ దలచు ననుచు
నద్భు తంబుగ నుండెనా  చిత్ర మచట

దత్తపది - పాలు - పెరుగు - వెన్న - నేయి పైపదాలను ఉపయోగిస్తూ భారతార్థంలో మీకు నచ్చిన ఛందంలో పద్యం వ్రాయండి.

వెన్న దొంగను గురునాధ ! వేడు కొందు
రాజ్య భాగపు సగ పాలు రమ్యము గను
  బి లిచి వారికి నే యిమ్ము పెంపు తోడ
నందు  వలనన పెరుగునీ  యశము కూడ .

శంకర !

శంకర ! యోవశంకరుడ! సర్వుల కిధ్ధర సంతసంబుగా
వంకలు లేకయుండగను భక్తుల కోరిక దీర్చు మా  దయ
న్బంకజ నాభువోలె బహు  బాహువు లామఱి  లేవుగా దగ
న్బింకపు నొక్క బా  హువును బెంపుగ నాకిడి రక్షసేయుమా !

భారత మాత

భారత మాత ! నీకు మఱి  వందన మోయమ ! నాదు త ప్పుల
న్భా రము గాదలంచ కిక వారము వారము నన్నుబ్రో వగ
న్గా రముతోడ నమ్మగను గన్పడు చుండుము హాయి గల్గగా
సారెకు సారె నీ  కిడుదు  సాదర పూర్వక  వందనం బులన్

పద్య రచన -శ్రీ వేంకటేశ్వరు పాదాలు

వేంకటేశ్వరు పాదాలు బేల ! యవియ
చూడ హుండీల బోలుచు చూపరులకు
నంద మొలికించు చుండెను డెం దములకు
జూడ రావమ్మ ! నీవును  సుబ్బలక్ష్మి 

వేంకటేశ్వరు పాదాలు  వినయముగను
బట్టుకొనుదును  గట్టిగా  భయము లేక
స్వామి యిచ్చును దర్శన  భాగ్య ముమఱి
నాదు భాగ్యము  నెన్నగ  నలువ దరమె ?

వెంకన్న పదము గొలుతును
లెంకగ   మఱి యుండి యతని లీలలు గనుచు
న్టం కము లిచ్చును  విరివిగ
పంకజముల బూ జజేయ బ్రహ్మాండ ముగన్

 

చుక్కలు గనిపించు మింట సూర్యుని రాకన్

చిక్కని రాత్రుల యందున
చుక్కలు గనిపించు మింట సూర్యుని రాక
న్జక్కటి వెలుగుల తోడను
బక్కాగా గా  నిపించు బరిసర మంతన్

రాము డ డవి కేగె రంభ తోడ

సాధ్వి సీత రాగ సంతోష ముగదాను
రాము డ డవి కేగె , రంభ తోడ
మేనకాదులు మఱి మేళ మా  దుడురట
చూర గొనుట కొరకు  సురల మెప్పు

శవమునకు మఱి ప్రణమిల్లె శశి ధరుండు

తండ్రి చావున కేడ్చుచు దనయు డొకడు
శవమునకు మఱి ప్రణమిల్లె , శశి ధరుండు
భక్త సులభుడు  మఱియును బ రమ యోగి
గరళ కం ఠు డు  మాధవు డరయగాదె ?

రాముడేగెను నడవికి రంభ తోడ

సాధ్వి సీతమ్మ తోడురా సంతసమున
రాముడేగెను నడవికి, రంభ తోడ
మేన కాద్యప్స రసలు ను  మేళ మాడు
దురట  దివియందు  దేవత ల్మురియు  కొఱకు

పద్య రచన -బంగాళా దుంపలు

బంగాళా దుంపలుమఱి
రంగును జూడంగ మిగుల రమ్యత నొప్పెన్
చెంగావి  రంగు వేగిన
బంగాళా  దుంప కూర  బాగుగ నుండున్

అంశం- చందమామ. ఛందస్సు- తేటగీతి. నాలుగుపాదల మొదటి అక్షరాలు వరుసగా ‘చం - ద - మా - మ’ ఉండాలి

చందమామను జూడుము శర్మ ! నీవు
దనరె  బింబము చక్కని దళుకు తోడ
మాయ నటువంటి నల్లని మచ్చ తోడ
మధురముగ దోచె జూడగ  మరల మరల

పద్య రచన -మొల్ల

మొల్ల రచియించె గావ్యమ్ము  ముఖ్యముగను 
కనగ నద్భుత భావము ల్గలుగు  నట్లు
తనర రామాయణమ్ము ను  దనివి  తీర
శ్రేయ  ములకునౌ  రచనలు చేతురుగద

పుడమి వెలుగును మిణుగురు పురుగు వలన

సూర్య భగవాను  కిరణాలు సోకు కతన
పుడమి వెలుగును, మిణుగురు  పురుగు వలన
తెల్ల తెల్లని వెలుగులు తిమిర మందు
కాంతి పుంజము వోలెను గాన బడును

భారత యుద్ధ మందు దశ వక్త్రుని జంపె నృసింహు డుద్ధతిన్

భారత యుద్ధ మందు దశ వక్త్రుని జంపె నృసింహు డుద్ధతి
న్నారయ రావణుండు మఱి  భారత మందెచ  టుం డె నే గనన్ ?
భారత యుద్ధ మందతని భారము బోవుట వీలుగా నగున్ ?
పారము బొందగో  రుప్రజ సారము వేడును నార సింహు నిన్

పద్య రచన - సూర్య కాంతం

గంప గయ్యాళి వేషాన గటువు గలిగి
యెంత మందినో బాధించు నింతి గాను
సూర్య కాంతమ్మ ! నీవిల  బేర్వ డసితి
వి మఱి  వందన  ములునీకు  వేయి యిడుదు

మాట కఠి నము  మెత్తని మనసు గలిగి
సూర్య పదమది ముందునై సొబగు దోపి
కాంతు లొలికించు నీపేరు  కాంత మగుట
సార్ధ కంబయ్యె  నుగదమ్మ ! సాధ్వి నీకు

కళలకు కాణాచి కాకినాడ సమీప
వేంకట కృష్ణరాయాంకితమగు
చిఱుగ్రామ పురవాసి; చిఱుతనంబున వేసి
నాటకములయందు నాటుకొనగ
“నారద నారి” లో నాయిక పాత్రలో
చిత్రసీమను జేరె చిత్ర గతిని
“సూర్యకాంత”మనగ సూరెకారమనెడి
నానుడి నొందిన నాతి యనగ

అత్త రూపుకు క్రొంగొత్త హద్దులిచ్చి
పాత్ర లందునె గయ్యాళి పరమ సాధ్వి!
తనకు సాటిగ మునుముందు తరము లందు
పుట్ట బోరు నటనమందు పుడమి యందు.

(TBS  శర్మ గారి పూరణ )

 

అంశం- వాస్తుదోషము. నిషిద్ధాక్షరములు - శ-ష-స. ఛందస్సు - ఆటవెలఁది.

భవన  కట్ట  డమున భవ్యమ  గువిధము
నమలు జేయు నెడల యరమ రికలు
లేక జీవ నమ్ము బాగుగ  గడచును
గట్టి మేలు కూడ  కట్ట డమున

పద్య రచన -చిన్ని బుడతడు సంధ్య వార్చుట

ముఖము నిండను  వీ బూది బూసి కొనుచు
చిన్ని బుడతడు చక్కని చెలువు తోడ
బాల శంకరు బోలుచు  భవ్య ముగను
వార్చు  చుండెను సంధ్యను వారి తోడ

ఆలకాపరి పూజించు కా లయముని

మేపు నావుల నటవిని బ్రాపు నగుచు
ఆలకాపరి, పూజించు కా లయముని
వ్రతము లనుబేర యింతులు భర్తల కిల
నాయు రారోగ్య సంపద లమరు కొఱకు

చీర కట్టు కొనుము శ్రీనివాస !

శివుని గుడికి బోవ సీత మ్మ ! మఱి పట్టు
చీర కట్టు కొనుము, శ్రీనివాస !
నీదు సేవ జేతు నియమ నిష్ట లతోడ
కరుణ జూడు మమ్ము కాంతి పుంజ !

పద్య రచన =సూర్య నమస్కారములు

ఆయురారోగ్య ము లకు నై చేయుదు రిల
సూర్యు  నకునమ స్కారము నార్య !మఱియు
దినము దప్పక జేయగ మనకు గలుగు
శాంతి  సౌఖ్యములును గూడ  సరగు  నిజము

దత్తపది -! హరి - మాధవ - చక్రి - శ్యామ పైపదాలను ఉపయోగిస్తూ శివుని స్తుతిస్తూ

శ్యామ లాం గుడౌ  శ్రీహరి సఖుడ ! కావు
మమ్ము ,నీ పూజ  జేతు ను  మాధవుండ !
చక్రి యనగను నీవెగా శంభు డనగ
నాది దేవుడ వీవెగా యజ్ఞ పురుష !


 అంగజాంతక! దేవ! దక్షాధ్వరహరి!
మందరమణి! ముక్కంటి! యుమాధవ! హర!
చక్రిసన్నుత! పింగాక్ష! శ్యామకంఠ!
శంకరా! నీ పదంబులె శరణు నాకు

 (గురువు గారి పూరణ )

పద్య రచన =ఆంజనేయ స్వామి

సామర్ల కోట పురమున
రాముని భక్తునిగ వెలయు రమ్యుడ ! హనుమా !
రాముని భక్తుడ నేనును
రాముని సేవించు విధము రక్షించు ననున్

పద్య రచన -గరిక పాటి వారు

పద్య రచన యందు పరమార్ధమును జూపి
సాటి కవుల లోన  మేటి యగుచు
గరిక పాటి వంశ గారవంబును ధర
బొగడ జేసితి విగ ,పుణ్య పురుష !


శిష్ట జనముల దూష ణ సేయు వాడు
గరిక పాటి సేయడు గదా, గరిక పాటి
వారి యవదాన సరళిని    ‘ప్రస్తుతింప
దరమె ? నతు లొ న గూ ర్చుట దప్ప మనకు

 

బ్రహ్మ కడిగిన పాదము బట్ట వలదు

బ్రహ్మ కడిగిన పాదము బట్ట వలదు
నాబ  లికిరా ర్యు  లునిజమ ?  నాదు మాట
వినుడు,  బ్రహ్మక  డిగెనుగా  విష్ణు పాద
ములను గావున విష్ణువు పూజ్యు డిలకు

పట్టనర్హత గలుగునా ? పట్టమనకు
బ్రహ్మ కడిగిన పాదము,బట్ట వలదు
అడ్డ మైనవా రలకాళ్ళు హాస్య మునకు
నైన నెపుడును నిజమిది యౌన ?కాద ?

హిమ పాతము (3-2-2015)

వరుస బడగను  మోకాలి బంటి వరకు
నిన్న మొన్నను  స్నోయది , కన్ను గవకు
వింత గొలుపగ మంచుతో , వీ ధులన్ని
పాల సంద్రమా యనునటు భాసిలె నిట

మంచు బడినట్టి రోడ్లన్ని మంది గలిసి
బాగు చేయుచు నుంటిరి , బాగు కొఱకు
నుప్పు  వాడుదు రిచ్చట తప్ప కుండ
పాల సంద్రము మారును నీ రముగను

మంచు పూర్తిగ దొలగుచు మార్గ మంత
పూర్వము వలె నుం  డుకొరకు నాఱు దినము
లగున నిరి యి చ  ట గల వా  రంద రపుడు 
మరల వ్రాయుదు సంగతు ల్మరియు కొన్ని

అంత కంతకు స్నో ఫాల్సు  నధిక మగుచు
చెట్లు చేమలు భవనాలు చిన్నపెద్ద
వన్ని మంచు మ   యమగుచు నలరి ,మిగుల
నేత్ర పర్వము గావించె జిత్రముగను

మంచు వలనన రోడ్లన్ని మంద మగుచు
వాహనంబుల కత్యంత భార  మయ్యి
ముందు  నకుబోవ కాకుండ చంద మటుల
మెల్ల మెల్లగా జారుచు వెళ్ళు చుండె

పద్య రచన -శ్రీ వేం కటే శ్వరుని నామము

వేంకటేశుని నామము వెలిగె  నచట
శంఖ మొకవైపు మఱు వైపు చక్ర మలర
వేయి కన్నులు చాలవు వేల్పు లకట
చూడ శక్యమే ? మానవ చూడ్కులు మఱి

న్యస్తాక్షరి - 25 అంశం- కంచెర్ల గోపన్న ఛందస్సు- ఆటవెలది. నాలుగుపాదల మొదటి అక్షరాలు వరుసగా ‘రా - మ - దా - సు’ ఉండాలి

రామ భక్తు డైన రామదా  సునిగన
మనసు సంత  సించు మమత తోడ
దాసు లందు నతడు  దాసాను దాసుడు
సుమ్ము  చెప్పు చుంటి నమ్మ కముగ

ది . 6-2-2015 తేదీన గోపాల్ పుట్టిన రోజు సందర్భముగా శుభా కాంక్షలు

పుట్టిన రోజుగో పి! మఱి  పుట్టియు పూర్ణిమ చంద్రువో లె దా
బిట్టున వెల్గుచుం ధరణి పట్టుగ నుండుచు మమ్మునీ వుగా
దట్టుచు నుండగా మఱి ని  దండ్రిస మానుగ నుండగో రుదున్
గట్టిగ శంభుడా  శిసులు చట్టున నిచ్చును గాక నె ప్పుడున్

(   ది . 6-2-2015 తేదీన గోపాల్  పుట్టిన రోజు సందర్భముగా   శుభా కాంక్షలు )

 

సారము లేనివాడు ఘనశైలము నెత్తె జనుల్ నుతింప గన్

బీరము లాడువా  రినిల బేరము లేమియు లేకయుం డ నా
వీరము లన్నియుం దరిమి వేయగ బూ నుకొ నంగనా త డే 
పారము  దాటినం తటి య  పారగు   ణా ద్యు డు  నప్పుడా యె   సం 
సారము  లేనివాడు  ఘనశైలము    నెత్తె  జనుల్   నుతింప గన్

పద్య రచన -గోరింటాకు

అర చేయి నిండ ముగ్గులు
తరతర  ములనా  టినుండి త లిరుల వ్రే ళ్ళు
న్విర బూయుచునే యుండును
కరమగు గోరింట యాకు కతనన  పుడమిన్